تحلیل رویکرد مقابله‌ای با عرضه مواد مخدر در اسناد و کنوانسیون‌های سازمان ملل متحد
محورهای موضوعی : اقدامات و سیاست‌های سازمان‌ها
محمدحسن شیخ الاسلامی
1
علی قاسمی فرد
2
کلید واژه: مبارزه با مواد مخدر مبارزه با عرضه کنوانسیون‌های بین‌المللی قاچاق بین‌المللی مواد مخدر سازمان ملل متحد,
چکیده مقاله :
خرید و فروش مواد مخدر تا قرن نوزدهم میلادی امری قانونی تلقی می‌شد. از اوایل قرن بیستم و با درک جامعه جهانی از قدرت مخرب این مواد در جوامع بشری، اقدامات دستهجمعی اولیه در جهت اعمال محدودیت بر خریدوفروش مواد مخدر شکل گرفت. پس از آن و تا پیش از تشکیل سازمان ملل متحد، چندین کنوانسیون بین‌المللی در حوزه مبارزه با مواد مخدر منعقد شد. با شکل‌گیری سازمان ملل متحد در سال 1945، روند مبارزه با مواد مخدر شکل منسجم‌تری به خود گرفت که از ویژگی اصلی آن می‌توان به مبارزه با عرضه مواد مخدر اشاره کرد. در این مقاله با روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که سازمان ملل متحد از بدو تأسیس در قبال مبارزه با مواد مخدر چه رویکردی را اتخاذ کرده و مؤلفههای اصلی آن رویکرد چه بوده است. بررسی و تحلیل مجموعه اسناد، قطعنامه‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی سازمان ملل متحد در خصوص مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد که رویکرد سازمان ملل متحد تا دهه 1980، قهرآمیز، سخت‌گیرانه و متمرکز بر بخش مبارزه با عرضه بود. پس از این دهه و با توجه به نتایج حاصل از برخوردهای قهری با عرضه مواد مخدر، سازمان ملل متحد رویکرد خود را به سمت مقابله با تقاضا سوق داد.
Throughout the world, drug trafficking was considered legal until the nineteenth century. Early in the twentieth century, the international community became aware of the destructive power of these materials in human societies, witnessing the first massive efforts to restrict the purchase and sale of narcotics in the world. Subsequently, and before the United Nations was formed, several other international conventions were concluded in the field of counter-narcotics. With the formation of the United Nations in 1945, the process of counter-narcotics has become more coherent, the main feature of which is the fight against the supply of narcotics. In this article, the authors by using the method of library research try to answer the question that which approaches the United Nations has adopted since its inception to fight against narcotics and what are their main components. By reviewing and analyzing the UN conventions, documents, and resolutions in the field of counter-narcotics, the authors conclude that the United Nations' approach until the 1980s was a violent, rigorous approach which was focused on the supply-side. After this decade, the United Nations' approach has slowly shifted away from this approach to adopt an approach which is focused on the demand-side.
وب‌سایت‌ها
پلیس بین‌الملل ناجا (1394، 7 آبان). اخبار بین‌الملل، کمسیون مواد مخدر ملل متحد، بازیابی شده در 2/10/1395، از
http://www.interpol.police.ir/?siteid=22&pageid=342&newsview=10392
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، «کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های بین‌المللی در زمینه مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم»، بازیابی شده در 19/12/1395، از
http://www.cbi.ir/simplelist/9308.aspx
مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد (1392). سازمان ملل متحد، بازیابی شده در 14/11/1395، در
http://www.unic-ir.org/publication/farsi/UNToday/chapter1.pdf
ستاد مبارزه با مواد مخدر (1394، 24 فروردین). کمیسیون مواد مخدر در وین با درخواست برای ایجاد شبکه‌های قوی‌تر برای مقابله با مواد مخدر آغاز به کارکرد، بازیابی شده در 15/9/1395، از
http://dchq.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=203:2013-02-11-13-51-41&catid=371&Itemid=5333
لوموند دیپلماتیک (2014، فوریه). «جنگ با مواد مخدر» رو به پایان است. بازیابی شده در 3/1/96، از https://ir.mondediplo.com/article2097
علیزاده (1395، 11 دی). گیاه کوکا، بازیابی شده در 9/11/1395، از
http://catira.ir/ma/189
ابادینسکی، هوارد (1384). مواد مخدر، نگاه اجمالی، ترجمه محمدعلی زکریایی و جلیل کریمی و مهدی دهقانی کاظمی، تهران: جامعه و فرهنگ.
افشاری، اسماعیل (1376). مروری بر فعالیت‌های بین‌المللی کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد، رساله ارتقای مقام، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.
باقر‌زاده میانجی، احد (1378). همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با مواد مخدر از دیدگاه حقوق بین‌الملل، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
تقوی، ابراهیم (1363). خیال دیو: کنکاشی بیولوژیک از چگونگی تأثیر مخدرها بر سلسله اعصاب و سیستم‌های دیگر، تهران: جهاد دانشگاهی.
جباری، منصور (1381). حقوق بین‌الملل هوایی، تهران: فروزش.
رفیعی، رامک (1391). «بررسی مواد روان‌گردان و مخدر در اسناد ملی و بین‌المللی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان.
علیزاده، حمیده (1393). «میزان انطباق جرم انگاری مواد مخدر ایران با اسناد بین‌المللی»، سلامت اجتماعی و اعتیاد، سال اول، شماره 3، 84-65.
قهرمانی افشار، نیوشا و سعید علیزاده قلیلو (1394). «بررسی جرائم سازمان‌یافته با تأکید بر قاچاق مواد مخدر و راهکارهای پیشگیرانه آن»، سلامت اجتماعي و اعتياد، شماره 2، 150-123.
قضایی، صمد (1373). پزشکی قانونی، تهران: دانشگاه تهران.
کوشا، جعفر و فرهاد شایگان (1390). نگرشي بر قاچاق مواد مخدر و قاچاق مهاجرين در معاهدات بین‌المللی، تحقیقات حقوقی، شماره 55، 211-165.
محمدنژاد، پرویز (1372). «علل گرایش به مواد مخدر و تأثیر آن در ارتكاب جرم»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
مشتاقی، حسین (شهریور 1367). «اسناد جدید در زمینه مبارزه با مواد مخدر»، پیام یونسکو، شماره 4.
میدانی، فرید (1383). «قاچاق بین‌المللی سازمان‌یافته مواد مخدر و جنایات بین‌المللی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.
نبوتی، محمدرضا (1390). خلاصه گزارش هیئت بین‌المللی کنترل مواد مخدر در خصوص اجراي کنوانسیون‌هاي بین‌المللی کنترل مواد مخدر در منطقه غرب آسیا، تهران: کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر.
Boyer, B. (2005). A glossary of terms for UN delegates, United Nations Publications.
Chapter VI narcotics and psychotropic substances, Retrieved February 5, 2017, from https://treaty. un. org/ Pages/ View Details. aspx? src= TREATY&mtdsg_no=VI-16&chapter=6&clang=_en
Cocanalural (2016). Coca Tea or mate de Coca, Retrieved February 5, 2017, available at: http://www.cocanatural.com/en/arti.asp?ref=coca-tea-or-mate-de-coca-the.
Declaration of the International Conference on Drug Abuse and Illicit Trafficking and Comprehensive Multidisciplinary Outline of Future Activities in Drug Abuse Control, Retrieved February 1, 2017, from http://www.nzdl.org/gsdlmod?e=d-00000-00---off-0cdl--00-0----0-10-0---0---0direct-10---4-------0-0l--11-en-50---20-about---00-0-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00-0-0-11-10-0utfZz-8-00&cl=CL1.12&d=HASH6756f63121ab31e2e8bfbc.5>=2
International Narcotics Control Board (2017). The International Narcotics Control Board, available at: https://www.incb.org/incb/en/about.html.
Johnston, L. D. O'Malley, P. M. Bachman, J. G. & Schulenberg, J. E. (2007). Monitoring the Future: National Survey Results on Drug Use, 1975-2006, Volume I: Secondary School Students, NIH Publication No. 07-6205, National Institute on Drug Abuse (NIDA).
McAllister, W. B. (2000). Drug Diplomacy in the Twentieth Century, An International History Routledge.
Treaties Office (2007). Summary of Treaty, Retrieved February 10, 2017, from http:// ec. europa. eu/ world/ agreements/ prepare Create TreatiesWorkspace/treatiesGeneralData.do?redirect=true&treatyId=526
United Nations Office on Drugs and Crime (2015). World Drug Report 2015. Retrieved February 1, 2017, from https://www.unodc.org/ documents/ wdr2015/World_Drug_Report_2015.pdf
United Nations Office on Drugs and Crime (2016). UNODC Annual Report covers activities during 2016, Retrieved February 1, 2017, from https://www.unodc.org/documents/AnnualReport2015/Annual_Report_2016_WEB.pdf
United Nations Office on Drugs, Crime. Policy Analysis, & Research Branch. (2010). A Century of International Drug Control (Vol.59, No.1), United Nations Publications.
United Nations. (1992). The United Nations and Drug Abuse Control, New York: United Nation Office on Drug and Crime Publications.
United Nations. (1992). The United Nations and Drug Abuse Control, New York: United Nation Office on Drug and Crime Publications.
United Nations. (1998). Commentary on the United Nations Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic substances 1988, New York: United Nation Office on Drug and Crime Publications.
United Nations. (1999). Action Plan against Illicit Manufacture, Trafficking and Abuse of Amphetamine-type Stimulants and their Precursors. Vienna: United Nation Office on Drug and Crime Publications.
United Nations. (1999). Political Declaration, Guiding Principles of Drug Demand Reduction and Measures to Enhance International Cooperation to Counter the World Drug Problem Special Session of the General Assembly Developed to Countering the World Drug Problem together, Vienna: United Nation Office on Drug and Crime Publications.
اسناد
امیر‌ارجمند، اردشیر و ماری رابینسون (1381). مجموعه اسناد بین‌المللی حقوق بشر (جلد اول)، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (1389، 28 آذر). اصلاحیه قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376، بازیابی شده در 17/12/1395، از
http://rooznamehrasmi.ir/Laws/ShowLaw.aspx?Code=3241
http://www.un.org/documents/ga/res/40/a40r122.htm
https://www.incb.org/documents/PRECURSORS/1988_CONVENTION/1988Convention_E.pdf
https://www.unodc.org/documents/commissions/CND/Political_Declaration/Political_Declaration_1987/1987_Declaration_of_the_International_Conference_on_Drug_Abuse_and_Illicit_Trafficking.pdf
https://www.unodc.org/pdf/convention_1961_en.pdf
The United Nations Treaty Collection (2017). Multilateral Treaties Deposited with the Secretary-General, Retrieved February 1, 2017, from https://treaties.un. org/ Pages/ParticipationStatus.aspx?clang=_en
United Nations (2009). The international drug control conventions, New York: United Nation Office on Drug and Crime Publications.