برتری در روابط میان دیوان بین‌المللی دادگستری و شورای امنیت سازمان ملل متحد
محورهای موضوعی : اقدامات و سیاست‌های سازمان‌ها
همایون مافی
1
(دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران)
وحید بذّار
2
(دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی)
کلید واژه: شورای امنیت دیوان بین‌المللی دادگستری سازمان ملل متحد,
چکیده مقاله :
سازمان ملل متحد، مؤثرترین سازمان بین‌دولتی است که بیشترین نقش را در روابط میان دولت‌ها ایفا کرده است و بدین سبب، اعتبار قابل‌توجهی در میان تابعان اصلی حقوق بین‌الملل (دولت‌ها) دارد. شورای امنیت به‌عنوان رکن سیاسی و دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان رکن قضایی این سازمان، نقش مؤثری در کسب این اعتبار داشته‌اند؛ تا جایی‌که می‌توان ادعا کرد اغلب آورده‌های سازمان ملل متحد برای حقوق بین‌الملل، به‌واسطه فعالیت‌های این دو رکن است. درعین‌حال، به علت سکوت منشور، ارتباط میان این دو رکن در زمینه‌های مختلف همواره مورد بحث بوده است. این مقاله سعی دارد تا با تشريح ارتباط میان این دو رکن از طریق بررسی مسائلی همچون امکان طرح هم‌زمان یک موضوع در دیوان و شورا؛ امکان پرداختن دیوان به مسائل سیاسی و امکان پرداختن شورا به موضوعات حقوقی؛ امکان ایجاد صلاحیت برای دیوان از سوی شورا و امکان نظارت قضایی دیوان بر شورا؛ به این چالش اصلی پاسخ دهد که آیا در رابطه میان این دو رکن، برتری و رجحانی قابل تصور است یا خیر؟
Undoubtedly, United Nations is the most effective international organization that has played the most important role in relations between states and thus has acquired considerable prestige among the main subjects of international law (States). Security Council as the political body and International Court of Justice as the judicial body of the organization, have had an important role in achieving this prestige. However, the relationship between the two organs has been always discussed in various fields because of the silence of the UN Charter. By considering of subjects such the possibility of simultaneously raising an issue in the Court and Security Council, the possibility of handling of political issues in the Court and handling of legal issues in Security Council, the possibility of creation of jurisdiction for the Court by Security Council, and the possibility of judicial supervision of the Court on the Council, this article endeavored to response to the main challenge which are there precedence interrelation those?
بیگ‌زاده، ابراهیم (1389). حقوق سازمان‌های بین‌المللی، تهران: مجد.
سادات میدانی، سیدحسین (1389). «تفسیر معاهدات بین‌المللی به‌عنوان عامل گسترش خزنده صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری: تجربه پرونده سکوهای نفتی»، مجموعه مقالات همایش نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در تداوم و توسعه حقوق بین‌الملل، تهران: انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.
سیفی، سیدجمال (1382)، «تأملی بر دعاوی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری»، مجله پژوهش‌های حقوقی، سال دوم، شماره 3.
سیفی، سیدجمال (1389)، دیوان بین‌المللی دادگستری رکن اصلی قضایی ملل متحد، مجموعه مقالات همایش نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در تداوم و توسعه حقوق بین‌الملل، تهران: انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.
غدیر، منصف (1392)، روش کار قاضی بین‌المللی، ترجمه و تحقیق محمدحسین رمضانی قوام‌آبادی، چاپ دوم، تهران: شهر دانش.
محبی، محسن (1394)، «جزوه درسی درس تحلیل محتوای آراء و احکام قضایی و داوری بین‌المللی»، واحد علوم و تحقیقات تهران، ترم دوم سال تحصیلی 1393-1394.
موسوی میرکلائی، سیدطه (1390). «نقش شورای امنیت در ایجاد صلاحیت برای دیوان بین‌المللی دادگستری»، مجله تعالی حقوق، سال چهارم، شماره 15.
موسی‌زاده، رضا (1389). استدلالات دیوان بین‌المللی دادگستری در رد ایرادات وارده بر صلاحیت و رسیدگی ماهوی به قضیه آثار حقوقی ساخت دیوار در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، مجموعه مقالات همایش نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در تداوم و توسعه حقوق بین‌الملل، تهران: انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.
موسی‌زاده، رضا و ابراهیم کوهی (1389)، حقوق سازمان‌های بین‌المللی: حقوق شورای امنیت، تهران: میزان.
میرعباسی، سیدباقر و سیدحسین سادات‌میدانی (1389)، دیوان بین‌المللی دادگستری (مسائل روز، چکیده آراء و اسناد)، چاپ دوم، تهران: جنگل.
نجفی‌اسفاد، مرتضی و مهدی هادی (1384)، «ضمانت اجرای آرای دیوان بین‌المللی دادگستری»، مجله نامه حقوقی، شماره 2.
Akande, Dapo. (1997) “The International Court of Justice and the Security Council Is There Room for Judicial Control of Decisions of the Political Organs of the United Nations”, International Comparative Law Quarterly, Vol.46, No.2: 309-343.
Alter, Karen J. (2008) “Delegating to International Courts: Self-binding vs. Other binding Delegation,” Law and Contemporary Problems, Vol.71, No.1: 37-76.
Cronin-Furman, Kathleen Renee. (2009) “The International Court of Justice and the United Nations Security Council Rethinking a Complicated Relationship”, Columbia Law Review, Vol.106: 435-463.
Fassbender, Bardo. (2000) “The Security Council, Its Powers and Its Legal Control Its Powers and Its Legal Control”, European Journal of International Law, Vol.11, No.1: 219-232.
Gray, Christine. (2003) “The Use and Abuse of the International Court of Justice: Cases Concerning the Use of Force after Nicaragua”, European Journal of International Law, Vol.14, No.5: 867-905.
Llamzon, Aloysius P. (2008) “Jurisdiction and Compliance in Recent Decisions of the International Court of Justice”, European Journal of International Law, Vol.18, No.5: 815-852.
Plachta, Michel. (2001) “The Lockerbie Case The Role of the Security Council in Enforcing the Principle Aut Dedere Aut Judicare”, European Journal of International Law, Vol.12, No.1: 125-140.
Roberts, Ken. (1995) “Second-Guessing the Security Council_ The International Court of Justice and Its Powers of Judicial Review,” Pace International Law Review, Vol.7, Issue.2: 281-327.
Tanzi, Attila. (1995) “Problems of Enforcement of Decisions of the International Court of Justice and the Law of the United Nations”, European Journal of International Law, Vol.6, No.4: 539-572.