بررسی فقهی خیارغبن و حسن نیت در مذاهب خمسه و رابطه آن با اخلاق تجاری
الموضوعات : اخلاق و تربیت اسلامیعبداله ناروئی 1 , جواد پنجه‌پور 2 , سیامک بهارلویی 3 , احمد عابدینی 4
1 - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان).دانشگاه آزاد اسلامی.اصفهان.ایران
2 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،دانشگاه آزاداسلامی.اصفهان.ایران
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،دانشگاه آزاد اسلامی.اصفهان.ایران
4 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی.واحدنجف آباد.دانشگاه آزاد اسلامی.نجف آباد.ایران
الکلمات المفتاحية: اخلاق تجاری, خيار, غبن, مذاهب خمسه, خیار غبن,
ملخص المقالة :
شريعت اسلامي به کمال و علو خود معروف شده، زيرا در قوانين برجسته‌ي خويش، مسايل ديني و دنيوي را جمع نموده است. هرچند شريعت براساس عقيده و عبادت استوار است اما اين بدان معنا نيست که امور دنيوي را مهمل گذاشته و می‌توان گفت که بخش بزرگي از فقه اسلامي را معاملات مالي تشکيل مي‌دهند. بيشتر اختلافات مردم، در داد و ستد، پيرامون بالا و پايين بودن ثمن مبیع است به ويژه وقتی که توأم با جهالت يا فريب باشد و فقها آن را به «غبن» تعبير مي‌کنند. نوشتار حاضر از یک سو، به بررسی تحقق مباحث غبن، اعم از پیشینه، مشروعیت، شرایط، مصادیق و موارد سقوط خیار غبن در مذاهب خمسه و از سوی دیگر، به نقد و بررسی دلایل و صورت های تحقق آن در معامله و جایگاه شرعی آن پرداخته است. غالبا خیار غبن مشروع است اما غبنی موجب خیار می گردد که دارای برخی از شرایط اثبات باشد که یکی از آنها غبن فاحش می باشد. هر چند توأم با تغریر نبوده و یا یکی از متعاقدین در موضع استرسال قرار نگیرد. در برخی از موارد غبن وجود دارد اما خیار ثابت نمی گردد، مانند صورت هایی که موارد سقوط خیار وجود داشته باشد.