چگونگی احصای قواعد فقهی برای دستیابی به بخشی از باید و نبایدهای مدیریتی در سطح سازمان (حوزه مطالعه موردی: وظایف برنامه ریزی راهبردی)
الموضوعات :علیرضا علی احمدی 1 , عطاالله رفیعی آتانی 2
1 - دانشگاه علم و صنعت ایران
2 - دانشگاه علم و صنعت
الکلمات المفتاحية: قواعد فقهی برنامه ریزی راهبردی مدیریت, روش شناسی ,
ملخص المقالة :
چگونگی نقش‌آفرینی ارزش‌های اسلامی بر فعالیتهای مدیریتی در سطوح مختلف، ازجمله فعالیتهای بااهمیت برای تدوین دانش مدیریت اسلامی. ارزش‌های اسلامی مشتمل بر اصول عقاید و باورها، ارزش‌های اخلاقی و احکام فقهی است که در این مقاله ما درصدد بکار گیری قواعد فقهی (که در زمره اصول فقه اسلام می‌باشد) برای تعیین خطوط راهنمای بایدی و نبایدی هدایتگر برای برنامه‌ریزی و فعالیتهای مدیریتی برای تحقق برنامه‌ها است. هدف این مقاله نشان دادن چگونگی به‌کارگیری قواعد فقهی برای استفاده در فعالیتهای مدیریتی است و از بین قواعد فقهی فراوانی که در منابع ذی‌ربط وجود دارد، در این مقاله به تبیین و معرفی مصادیق 8 قاعده فقهی در فعالیتهای اصلی برای فرایند برنامه‌ریزی راهبردی و فراهم کردن مقدمات پیاده‌سازی و اجرای انحا پرداخته‌ایم. قواعد فقهی مورد بهره‌گیری در این مقاله عبارت‌اند از 1-قاعده لاضرر و لاضرار فی الاسلام 2- قاعده الصحه 3- قاعده لا حرج 4- قاعده لزوم در عقود 5-قاعده عدالت 6-قاعده اهم و فی الاهم 7– قاعده حفظ نظام اسلامی 8- قاعده تولی و تبری. فعالیتهای مدیریتی که مصادیق کاربرد در هریک از قواعد فوق در تحقق آنها مورد توجه قرار گرفته است عبارتند از برنامه ریزی مشتمل بر اجرای فرایندی چون: ارزشی چون ارزش اساسی، ترسیم چشم انداز آرمانی و مطلوب، تدوین رسالت و اهداف عالیه، تدوین سیاستهای ارزیابی قوتها و ضعفها ، ارزیابی فرصتها و تهدیدات محیطی، انتخاب استراتژیها و طراحی برنامه ها و اقدامات اولویت دار برای تحقق راهبردها. مقدمات پیاده سازی اجرا مشتمل بر: پیاده سازی، هدایت و رهبری، نظارت و ارزیابی، این هشت قاعده برای این فعالیتهای مدیریتی بطور نمونه ارائه شده در حالیکه هدف ما چگونگی کاربرد قواعد فقهی در فعالیتهای مدیریتی بود.