نقد و تحلیل مؤلفه‌های پست‌مدرنیستی در رمان «بند محکومین»
الموضوعات : Literary Criticism and Theoryساسان فضلی 1 , ناصر نیکوبخت 2 , ابراهیم خدایار 3 , زینب صابرپور 4
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، ایران
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، ایران
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
الکلمات المفتاحية: پستمدرنیسم, رمان معاصر, کیهان خانجانی, ادبیات پسامدرن و رمان بند محکومین.,
ملخص المقالة :
ادبیات پست‌مدرن، جریانی جهانی است که در ادبیات فارسی نیز بازتاب یافته است. پستمدرنیسم بر آرای پساساختارگرایان استوار است و هرگونه شناخت و تحلیل این واژه از تدقیق در آرای پساساختارگرایان حاصل می‌شود. نوع شعر و داستان با توجه به ظرفیت و محتوای خود، پذیرای نشانه‌های پست‌مدرن هستند. رمان «بند محکومین» اثر کیهان خانجانی از جمله رمان‌هایی است که می‌توان خوانشی پست‌مدرنیستی از آن عرضه کرد. انتخاب این رمان به دلیل نمود بارز عناصری مانند چندصدایی، فراواقعیت و جریان سیال ذهن است که آن را به نمونه‌ای شاخص از ادبیات پست‌مدرن فارسی تبدیل می‌کند. با توجه به اینکه رمان «بند محکومین» از رمان‌های متأخر است، می‌توان ضمن تحلیل جنبه‌های پست‌مدرنیستی متن، به جایگاه این نظریه در سال‌های اخیر و افتراق آن با رمان‌های پیشگام رسید. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی-تحلیلی، پس از شناخت مؤلفه‌های برجسته و مشترک پست‌مدرن در نگاه نظریه‌پردازان آن، این رمان را نقد و تحلیل کند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که عناصر و مؤلفه‌های برجسته در رمان یادشده عبارتند از: نگرش هستی‌شناسانه، آیرونی، درهم‌آمیزی، فراواقعیت، کش دادن اغراقآمیز تصویرپردازی، برهم زدن نظم و روال‌های جامعه، نظام چندصدایی و چندروایتی، بازی، تکرار‌های نامتعارف، دو وجهی یا چند وجهی بودن و جریان سیال ذهن.