ارزيابي تعامل پویای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، سرمایه انسانی و همگرایی درآمد
الموضوعات :خدیجه اشرفی 1 , هاتف حاضری نیری 2 , سیامک شکوهی‌فرد 3
1 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی
2 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشكدۀعلوم اجتماعي، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبيل، ايران (نویسنده مسئول
3 - پسادکتری، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام‌نور
الکلمات المفتاحية: واژگان کلیدی: رويكرد Panel-VAR, سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی, سرمایه انسانی, كشورهاي در حال توسعه., همگرایی درآمد.,
ملخص المقالة :
انباشت سرمایه یکی از پیش نیازهای فرایند رشد اقتصادی می‌باشد که می‌تواند از طریق منابع خارجی و داخلی صورت گیرد. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه می‌تواند موجب انتقال فن‌آوری، بهبود تکنولوژی و سرمایه انسانی و در نتیجه افزایش درآمد ملی و نرخ رشد اقتصادی شود. برای بررسی این موضوع، این تحقیق به مطالعه همگرایی درآمد با تاکید بر نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه انسانی در کشورهای در حال توسعه منتخب طی دوره 2023-2004 با رویکرد Panel-VAR پرداخته است. نتایج نشان می‌دهند که تغییر در سرمایه مستقیم خارجی و سرمایه انسانی در تولید ناخالص داخلی تاثیر معناداری دارد. ولی نتایج فرآیند ضعیف همگرایی درآمد در کشورهای در حال توسعه با تأثیرپذیری از تغییرات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه انسانی را نشان می‌دهند. به‌طور کلی با توجه به این‌که جریانات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی روز‌به‌روز در حال افزایش است، نتایج این مطالعه تأثیرپذیری GDP نسبت به تغییرات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را نشان می‌دهند واز طرفی سرمایه انسانی با تحرک نیروی کار، عامل بسیار مهمی در رسیدن به سطح درآمد و همگرایی رشد می‌باشد. بنابراین شایسته است که سیاست‌گذاران و نهاد‌های اقتصادی با کاهش تعرفه‌ها و موانع ورود و اعطای تسهیلات به سرمایه‌گذاران خارجی، زمینه ورود سرمایه‌گذاری خارجی را به کشور فراهم کنند. همچنین با توجه به این‌که سرمایه انسانی از عوامل مؤثر در تولید ناخالص داخلی بوده و با وقفه‌های زمانی بیش‌تر دارای اثرات مثبت بر تولید ناخالص داخلی می‌باشد و همچنین به‌عنوان عامل جذب سرمایه‌گذاری خارجی، برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران با کاهش وقفه‌ها از طریق افزایش کیفیت آموزش و حمایت از مراکز علمی و پژوهشی و با استفاده از فن‌آوری‌های جدید مسیر رشد اقتصادی را در کشور هموار سازند.