عدالت و قسط در قرآن با تاکید بر ابعاد اقتصادی
الموضوعات : فرهنگی
1 - پژوهشکده اقتصاد/تربیت مدرس
الکلمات المفتاحية: قسط, عدالت, قرآن, اخلاق, معیار,
ملخص المقالة :
عدالت آرمان بزرگ بشری است که همواره مورد توجه اندیشمندان و حاکمان دلسوز بوده و دین الهی نیز به آن توجه ویژه داشته است. قسط از واژه¬هایی است که مشترکات معنایی گسترده-ای با عدالت دارد و در قرآن بیش از عدالت به¬کار برده شده است. درباره نسبت معنایی این دو واژه دیدگاه¬های مختلفی ارایه شده است. برخی قسط و عدالت را به یک معنا دانسته¬اند، برخی معنای متفاوتی برای آنها قایل هستنند. با این وجود برای درک بهتر مفهوم و معنای عدالت و قسط در قرآن و نسبت معنایی این دو واژه با هم، مناسب است با بررسی روشمندانه¬تر در قران به جستجوی معنای عدالت و قسط در قران بپردازیم تا نسبت معنایی درست¬¬تر این دو را بیابیم. این مقاله کوشش دارد با روش تحلیل مولفه¬های معنایی دو واژه عدالت و قسط به صورت مقایسه¬ای بر پایه رابطه¬های هم¬نشینی آنها در قرآن به نسبت معنایی درست¬تر این دو واژه در قرآن دست¬ یابد و برداشت¬های دیگر درباره نسبت معنایی آنها را نیز محک بزند. نتیجه اینکه به¬نظر می¬رسد می-توان عدالت و قسط را به معنای کلی رعایت و دادن حق افراد دانست، ولی این دو واژه در قران ضمن اینکه اشتراکات معنایی مشخصی با هم دارند، تفاوت¬های معنایی و کاربردی روشنی نیز دارند. عدالت ابعاد مفهومی کلی دارد، ولی قسط تعریف عملیاتی و اجرایی عدالت به معنای دادن حق افراد برپایه معیارهای پذیرفته شده جامعه است.