رستم و جست‌وجوی فردیّت در جهانگیرنامه
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانرضا ستاری 1 , علي‌اكبر باقري‌خليلي 2 , سوگل خسروی 3
1 -
2 - دانشگاه مازندران
3 - دانشگاه مازندران
کلید واژه: روان‌شناسی تحلیلی یونگ فرایند فردیت جهانگیرنامه رستم ,
چکیده مقاله :
جهانگیرنامه، سرودة قاسم مادح، یکی از منظومه های حماسی است که به شرح زندگی رستم پس از مرگ سهراب و سپس آشنایی او با دلنواز، دختر مسیحای عابد، و تولد جهانگیر و شرح دلاوری های او می پردازد. در بخش آغازین داستان، رستم که پس از کشتن سهراب دچار بی‌هویتی و سردرگمی و پریشانی شده است، با ترک وطن و رفتن به سرزمین مازندران و به عبارتی با قدم نهادن به عالم ناخودآگاهی، سفری درونی را آغاز می کند که منجر به تحوّل شخصیت او می شود. سفر رستم به مازندران و حوادثی که با آن روبرو می شود و مراحلی که پشت سر می گذارد، قابلیت نقد کهن‌الگویی را دارد. این پژوهش بر مبنای فرآیند فردیّت در روان شناسی تحلیلی یونگ، به بررسی کهن الگوهای این منظومه از جمله نقاب، آنیما، سایه، پیر خردمند و... پرداخته و تحقّق دوبارة فرآیند فردّیت را در شخصیت رستم تحلیل کرده است؛ در این داستان رستم پس از کشتن سهراب، با ترک عالم خودآگاهی (ایران) و قدم نهادن به سرزمین ناشناختة ناخودآگاهی (مازندران) و پس از رویارویی با عناصر و جنبه‌های ناخودآگاهی، آمادة یافتن فردّیت ازدست‌رفتة خود می شود. فردّیت رستم که با مرگ سهراب خدشه دار شده است، با رویارویی با جهانگیر، که جانشینی برای سهراب است، بازسازی می گردد.
Jahangirnameh, written by Qāsem-e Mādeḥ is one of the epic poems that describes Rostam’s life after the death of Sohrab and then explains his acquaintance with Delnavaz, the daughter of Messiah, the praytal (Massihā-ye Ābed) and the birth of Jahangir and the narration of his courageous actions. In the first section of the story, Rostam who feels lost, confused and sad after killing Sohrab, leaves his home land and goes to Mazandaran to start an inner journey through entering the unconscious world which transforms his personality. Rostam‘s journey to Mazandaran, the events he goes through and what he experiences can be reviewed as an archetype. This research Using the notion of the process of individuality based on Jungian analytical psychology studies the archetypes in Jahangirnameh, including mask, Anima, shadow, the sage, etc. and analyzes the process of individuation of Rostam. In this story, Rostam, after killing Sohrab, becomes ready to regain his lost individuality by leaving the conscious world (Iran) and entering an unknown unconscious world (Mazandaran) and confronting the elements and aspects of unconsciousness. Rostam’s individuality which has been distorted after the death of Sohrab, is reconstructed after facing Jahangir who is a substitute for Sohrab.