بازآفرینی اقتصادی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد برنامه ریزی راهبردی؛ مطالعه موردی: منطقه 10 شهر تهران
محورهای موضوعی : شهرسازی اسلامیزهره تاجیک 1 , سیدموسوی موسوی 2 , رحیم سرور 3
1 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
3 - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
کلید واژه: بازآفرینی, استراتژی های اقتصادی, پایداری, فرسودگی شهری, منطقه 10 شهر تهران,
چکیده مقاله :
توسعۀ ســریع شهرنشــینی، تأثیرات قابل توجهی بر هسته های قدیمی و تاریخی شهرها گذاشته است. به عبارت دیگر این پهنه ها در مقایسه با سایر پهنه های شهر به بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل گشته اند و مهم ترین عامل تاثیرگذار در متروکه شدن آنها عامل اقتصادی است که باعت گردیده این بافت ها از فرایند توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات و نارسایی ها تبدیل شوند. در این راستا کلانشهر تهران از جمله شهرهای بزرگی است که تحت تاثیر توسعه شتابان شهرنشینی با مخاطرات و نابسامانی در ابعاد مختلف در هسته های قدیمی و تاریخی روبه رو است که نمود این نابسامانی ها و چالش، در سطح منطقه 10 شهر تهران با داشتن مساحت قابل توجهی بافت فرسوده و ناکارآمد شهری (5۲ درصد) بارزتر و شدیدتر است و به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم شهروندان را درگیر مسائل و مشکلات گسترده ای کرده است. لذا این پژوهش بر آن است در قالب رهیافت نوینی از مداخله مکان مبنا در بافت های ناکارآمد و فرسوده شهری یعنی بازآفرینی پایدار شهری (با رویکرد بازآفرینی اقتصادمدار) از طریق برنامه ریزی راهبردی ضمن تحلیل وضع موجود جایگاه بافت فرسوده منطقه 10 شهر تهران در حوزه اقتصادی، به ارائه راهبردهای کلیدی به منظور استفاده بهینه از ظرفیت ها و امکانات بالقوه درون بافت و بازگرداندن رونق اقتصادی به محدوده بافت مورد مطالعه بپردازد. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی-تحلیلی است. تکنیک مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها مدل تلفیقی SWOT- AHP است. نتایج به دست آمده نشان می دهد بافت فرسوده و ناکارآمد منطقه 10 شهر تهران در حوزه اقتصادی به لحاظ محیط درونی با ضعف های زیاد و به لحاظ محیط بیرونی با فرصت های قابل توجهی روبه رو است که در نهایت با اتخاذ راهبردهای انطباقی (بازنگری) می توان با کاستن از ضعف های موجود حداکثر استفاده را از فرصت های موجود در حوزه اقتصادی برد.
The rapid development of urbanization has had a significant impact on the old and historic nuclei of cities. In other words, these areas have become worn-out and inefficient urban structures compared to other areas of the city, and the most important factor influencing their abandonment is the economic factor which has caused these tissues to lag behind the development process and become the center of problems and failure.In this regard, the metropolis of Tehran is one of the major cities that, under the influence of the rapid development of urbanization, faces risks and disturbances in various dimensions in the old and historical nuclei.The manifestation of these disorders and challenges in the 10th district of Tehran, with a significant area of worn and dysfunctional urban fabric, is 52% more pronounced and more severe and directly or indirectly, it has involved citizens in a wide range of issues and problems. Therefore, this research is based on the process of a new approach to the intervention of the base location in urban dysfunctional and worn-out tissues namely urban sustainable regeneration (with an approach circle economy regeneration) through strategic planning, while analyzing the current situation, the position of the worn-out texture of Tehran’s 10th district in the economic field, pay to provide key strategies for the optimal use of potential facilities and capacities within the context and restore economic prosperity to the range of study tissue. The type of research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The technique used for data analysis is the integrated SWOT-AHP model.The results show that the worn and dysfunctional texture of the 10th district of Tehran in the economic field is facing many weaknesses in terms of internal environment and significant opportunities in terms of external environmen which in finally, by adopting adaptive strategies (revision), it is possible to make the most of the opportunities in the economic field by reducing the existing weaknesses.