بازشناسی عوامل مؤثر بر خوانایی بانوان از فضای شهری (نمونه موردی: شهرک اکباتان تهران)
محورهای موضوعی : سایر موضوعات مرتبط
مریم رحمتی
1
,
علی عسگری
2
,
زهرا سادات کمونه
3
,
سارا شایانفر
4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری بین المللی فارابی، دانشگاه هنر، تهران، ایران، دانشکده معماری و شهرسازی پردیس
2 - استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی پردیس بین المللی فارابی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی پردیس بین المللی فارابی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
کلید واژه: خوانایی بانوان, تصویر ذهنی, نقشه شناختی, شهرک اکباتان,
چکیده مقاله :
خوانایی یکی از از ویژگی های اساسی محیط های شهری با کیفیت به شمار می رود که به فرد برای درک صحیح و عمیق پیرامون، امکان برقراری ارتباط مطلوب بین فرد و محیط شهری را فراهم می سازد. در واقع هنگام قرارگیری در محیط خوانا، تصویر ذهنی افراد در قالب نقشه های شناختی از محیط، سبب می شود افراد هنگام حرکت در فضا به آسانی مسیریابی نموده و حس سردرگمی نخواهند داشت. امروزه درپی شهرسازی مدرن و پیدایش مجتمع مسکونی های مدرن، به علت کم بودن کیفیت گوناگونی، شاهد ضعف در خوانایی هستیم که شهرک اکباتان به عنوان نمونه ای از شهرسازی مدرن، دارای ضعف در خوانایی است و از آنجا که جنسیت نیز مانند عواملی همچون محل سکونت، سن، شرایط اجتماعی و قومیت بر ادراک و ترجیح محیط تأثیر می گذارد و از این بین زنان بیشترین جمعیت جامعه را تشکیل می دهند که حضور آنها منوط بر خوانایی و امنیت در محیط می باشد، لذا هدف این مقاله شناخت و ایجاد فضای شهری خوانا برای بانوان در شهرک اکباتان می باشد و به دنبال پاسخ به این پرسش است: چه عواملی بر خوانایی بانوان از شهرک اکباتان مؤثر بوده و میزان پراکندگی عوامل در شهرک به چه میزان است؟ این تحقیق به روش کیفی انجام گردیده و برای ارزیابی نهایی از تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. این پژوهش ابتدا به بازتعریف مفاهیم خوانایی، تصویر ذهنی، نقشه شناختی، ادراک بانوان با استفاده مطالعات اسنادی و منابع کتابخانه ای می پردازد، سپس براساس مفاهیم مستخرج از بخش نظری پژوهش، شناسایی عوامل خوانایی در شهرک اکباتان به روش میدانی و حضور در شهرک، تهیه نقشه های ذهنی، پرسشنامه محقق می گردد، سنجش داده با استفاده از درصد و ارزیابی پایایی با نرم افزار SPSS انجام گرفته است. بررسی های انجام گرفته حاکی از آن است که بانوان بومی با مدت سکونت بالا و شناخت زیاد، شهرک را محیطی خوانا تلقی می نمایند. در واقع آن ها به واسطۀ تصویرذهنی که از شهرک و مؤلفه های خوانایی دارند، احساس سردرگمی نمی کنند. عوامل مؤثر بر خوانایی بانوان در شهرک به ترتیب میدان بسیج، بیمارستان صارم و خیابان نفیسی محسوب می شوند و بخش های خارج از بلوک های مسکونی دارای خوانایی بیشتری نسبت به بخش های داخلی بلو ک ها هستند.
Readability is one of the main characteristics of high-quality urban environments that allow the individual to establish a favorable relationship between the individual and the urban environment for a correct and deep understanding of the environment. When placed in a readable environment, the mental image of people in the form of cognitive maps of the environment, makes people navigate easily when moving in space and will not feel confused. Today, following modern urban planning and the emergence of modern residential complexes, due to the low quality of diversity, we see poor readability that Ekbatan town, as an example of modern urban planning, has poor readability. As gender affects perception and Environmental preference affects and among them, women constitute the largest population of the society, whose presence depends on readability and security in the environment. So the purpose of this article is to identify and create a readable urban space for women in Ekbatan and seeks to answer this question: What factors affect the readability of women from Ekbatan town and what is the distribution of factors in the town? This research has been done qualitatively and data analysis has been used for the final evaluation. This research firstly redefines the concepts of readability, mental image, cognitive map, women's perception using documentary studies and library resources, then based on the concepts extracted from the theoretical part of the research, identifying readability factors in Ekbatan town by field method and attending Town, preparation of mind maps, the questionnaire is realized, data is measured using percentage and reliability assessment is done with Spss software. Studies show that indigenous women with high residence time and well-understand, consider the town as a readable environment. They do not feel confused by their mental imagery of the town and its readability components. Factors affecting women's readability in the town are Basij Square, Sarem Hospital, and Nafisi Street, respectively, and the sections outside the residential blocks are more readable than the inner sections of the blocks.