جایگاه مراقبه در اخلاق عقلی
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیمحمد حسین مطیعی 1 , حمید رضانیا شیرازی 2
1 - جامعه المصطفی العالمیه
2 - جامعة المصطفی
کلید واژه: مراقبه, اخلاق عقلی, مبانی معرفت شناسی , مبانی انسان شناسی,
چکیده مقاله :
مراقبه یا کنترل نفس جایگاه ویژه‌ای در اخلاق اسلامی دارد، به طوری که تمام فعالیت‌های اختیاری انسان درراستای کمال را، تحت اشراف خود قرار می‌دهد، که در صورت عدم این نظارت، هیچ فعلی به نتیجۀ مطلوب نخواهد رسید. در این مقاله، بحث مراقبه از میان رویکردهای چهارگانه در اخلاق (عقلی، عرفانی، روایی و تلفیقی)، در اخلاق عقلی و استنباط آن ازآثار موجود این رویکرد مورد بررسی و تبيين قرارگرفته که مفروض اصلی دراین نوشتار است. در ابتدا پیشینه ی بحث در آثار اخلاق عقلی مورد جستجو قرار گرفته است، همچنین برخی از مبانی معرفت شناسی و انسان شناسی مراقبه در اخلاق عقلی بررسی شده و در ذیل هرکدام ارتباط آن مبنا با مراقبه مطرح شده است. در پایان بر اساس آثار و متون موجود از حکمای مؤلف در اخلاق عقلی "مراقبه" اینگونه استنباط شده است :« مواظبت رفتاری متعادل به دور از افراط و تفریط» به عبارت دیگر فضیلتی است که با عمل به آن، انسان از لغزیدن به رذائل دو طرف آن، کنترل می‌شود.
Meditation(Muraghebe ) or self-control has a special place in Islamic ethics, So that all human's activities in ethics in order to achieve perfection comes, puts under its surrounding , and without this monitoring , no act will not reach the desired result. In this paper, the meditation (Muraghebe ) of the four approaches in ethics (Intellectual, mystical, traditional and compilation), in rational ethics has been examined and explained its presumption of the works of this dimension. As well as some epistemological foundations of anthropology of Meditation (Muraghebe) in rational ethics has been examined and has been raised its relation with their basis. As a result, according to texts of rational ethics philosophers, the (Muraghebe) understood as: "Care for moderate behavior from exceed and dissipate .In the other word, it is a virtue that avoid the man from slipping and errors.