بررسي تحليلي تطبيقي نظرية بساطت مشتق در آراء سيد سند و ملاصدرا
محورهای موضوعی :
فاطمه عابدینی
1
,
علي ارشدرياحي
2
,
محمود زراعت پيشه
3
1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان
3 - دانشگاه بيرجند
کلید واژه: مشتق تركب بساطت سيد سند ملاصدرا دواني ,
چکیده مقاله :
در علومي نظير منطق، اصول فقه و فلسفه، در باب مشتق و حقيقت اجزاء تشكيل دهندة آن، دو نظرية اصلي مطرح شده است: تركب مفهومي مشتق و بساطت آن. انتخاب هر يك از اين دو رأي، تفاسير متفاوتي را از مسائل فلسفي بدست ميدهد، لذا فلاسفه، همچون ساير انديشمندان علوم ديني، در گزينش يكي از اين دو رأي، نهايت دقت را بكار برده‌اند. در ميان اين ديدگاهها، سيد سند نظر متفاوتي ارائه كرده و به مجمل بودن مشتق معتقد است. او بر اين باور است كه مشتق، بالقوه (نه بالفعل) از سه جزء تركيب شده است. بررسي آراء ملاصدرا نشان ميدهد كه نظريه‌يي كه با نام سيد سند در آثار ملاصدرا رد شده، با آنچه در بيانات خود سيد سند يافت ميشود، انطباق ندارد. او بيشتر به نظر رقيب سيد سند، يعني محقق دواني، گرايش دارد.
In some disciplines such as logic, usul al-fiqh, and philosophy, there are two main theories regarding the derivative and the truth of its component parts: conceptual superimposition of the derivative and its simplicity. Each of these two theories provides a different interpretation of philosophical problems. Hence, similar to other thinkers in the field of religious sciences, philosophers have exercised extreme care in choosing one of these stances. Among the related approaches, Sayyid Sanad has provided a different view and believes in the limitedness of the derivative. He maintains that this concept potentially (not actually) consists of three components. A study of Mulla Sadra’s views indicates that the theory which has been rejected in the name of Sayyid Sanad in Mulla Sadra’s works is not compatible with what we find in the words of Sayyid Sanad himself. Mulla Sadra is mainly interested in the view of Sayyid Sanad’s rival, that is, Muhaqqiq Dawani.