تحلیل کارکردی نظام نوآوری ایران مبتنی بر مطالعات منتخب
محورهای موضوعی :جواد سلطان زاده 1 , کاوس حیدری 2 , حمیده دباغی 3 , حمید امین اسماعیلی 4 , رضا انصاری 5
1 - دانشگاه علامه طباطبائی
2 - هیأت علمی جهاد دانشگاهی تهران
3 - دانشگاه تهران
4 - عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی
5 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: نظام ملی نوآوری, تحلیل متون سیاستی, کارکردهای نظام نوآوری.,
چکیده مقاله :
عملکرد نظام نوآوری يكي از مهم‌ترین مؤلفه‌هاي برنامه‌ريزي براي شکوفایی اقتصادي، اجتماعي، تأمين امنيت و رفاه جامعه است. دستاوردهای اندک در حوزه‌های نوآوری و اقتصادی، و عدم دستیابی به اهداف علمی کشور، حکایت از وجود چالش‌هایی در نظام نوآوری ایران دارد. حال‌آنکه بهبود وضعیت نظام ملی نوآوری ایران، نیازمند سیاست‌گذاری یکپارچه، همسو و مشخص است. نوعی از سیاست‌گذاری که بتوان بر اساس آن به تعیین سهم و نرخ مشارکت هر یک از بازیگران این نظام، و راهبردهای کلی پرداخت و بر بهره وری نظام ملی نوآوری افزود. اما حصول این امر مهم، جز در بستر سیاستی واحد، جامع و به‌دور از تشتت و تضاد سیاستی و فکری پشتیبان آن، ممکن نیست. در این راستا استفاده از معیارها و سنجه های تنظیم‌گر، تسهیل گر و مبتنی بر پذیرش اجتماع متخصصان این حوزه، حائز اهمیت است تا بتوان بر اساس آن به شناسایی کاستی‌های فعلی در نظام ملی نوآوری و همچنین ارزیابی سیاست‌های فعلی این نظام پرداخت و راه را برای سیاست‌های کاربردی و راهبردی در آینده نیز، بهبود بخشید. در مقاله حاضر با توجه به اهمیت مشخص نمودن سنجه‌ای معیار و کارکردی، ابتدا با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‌ای به مروری بر ادبیات و مطالعات موجود پیرامون نظام ملی نوآوری پرداخته و پنج سطح کارکردی مبتنی بر رویکرد کارکردی تدوین شد. سپس با کاربست پنج سطح کارکردی به‌دست‌آمده که شامل سطوح مدیریت و سیاست‌گذاری، خلق و اخذ دانش، انتشار دانش، به‌کارگیری دانش و زیرساخت‌ها می‌باشد، به مروری بر کاستی‌ها و چالش‌های مطرح شده متخصصان حوزه نوآوری از خلال 16 مقاله داخلی پرداخته و برای هر سطح کارکردی هم از منظر نظری و هم کاربردی و کارکردی، مصادیقی ارائه شده است. نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد که 159 ضعف و کاستی از منظر متخصصان داخلی در نظام ملی نوآوری ایران قابل‌بازشناسی است که در قالب 43 شاخص زیرمجموعه 5 سطح کارکردی فوق قرار می‌گیرد.
Performance of Innovation system is one of the most important segments of planning in every country which is needed for economic and social prosperity, security and welfare. But the lack of achievement to scientific purposes in Iran indicates that there are many challenges toward innovation system and its progress. In the other word, it is necessary for improving national innovation system to be affected by consistent and clear policies. It means that a kind of policies is needed which can define the contribution of each players in the innovation system and the rate of their participation. Achieving to this goal, makes us to use a scale for measuring the policies and let us to evaluate and identify the pros and cones. Also, this approach toward the innovation system makes it better than the past and helps us to create more functional and strategic policies in the future. For this goal, we study a wide theoretic framework and 16 previous studies to suppose a functional scale consist of five levels named: Management and policy making, Knowledge creation and accumulation, Knowledge diffusion, Knowledge exploitation and Infrastructure. The results show that there are 159 weaknesses and shortcomings in innovation system according to the opinion of experts. In addition we supposed 43 indicators related to five levels scale for making functional policies of innovation in the future.