ارائه مدلی شاخص برای بومی‌سازی فناوری در صنعت پتروشیمی با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی
محورهای موضوعی : مدیریت تکنولوژیمحمدعلي شفيعا 1 , علیرضا علی احمدی 2 , علی بنیادی نائینی 3 , میر حمید تقوی 4
1 - دانشگاه علم و صنعت ایران
2 - دانشگاه علم و صنعت ایران
3 - دانشگاه علم و صنعت ایران
4 - سیاستگذاری علم و فناوری-دانشگاه علم و صنعت ایران
کلید واژه: بومی‌سازی فناوری, انتقال فناوری, تصمیم‌گیری چندمعیاره, صنعت پتروشیمی, فازی,
چکیده مقاله :
مفهوم فناوری بومی و بومی‌کردن فناوری سال‌هاست که موردبحث محافل گوناگون به‌ویژه مجامع علمی و فناوری کشورهای در حال رشد است. بابیان این واژه‌ها، اغلب ذهن‌ها به‌سوی صنعت سنتی متمرکز می‌شوند. اما در مباحث مربوط به فرآیند انتقال فناوری و لزوم برخورد آگاهانه با فناوری‌های وارداتی، مفهوم این واژه به ایجاد ساختار و زمینه‌ای برای درک و کشف دانش فنی فناوری وارداتی اشاره دارد و در واقع، مؤید تحقق فرآیندی است که شامل یادگیری، جذب و اصلاح و انطباق، توسعه داخلی و اعمال تغییرات کوچک و بزرگ و بالاخره، تسلط بر فناوری وارداتی، انجام نوآوری و اشاعه آن است. جامعه آماری این تحقیق، 40 نفر از مدیران، کارشناسان و خبرگان صنعت پتروشیمی می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش، عوامل مؤثر بر بومی‌سازی فناوری با تکیه بر ادبیات تحقیق و بررسی مطالعات پژوهشگران این حوزه و تجارب موفق بومی‌سازی فناوری در ایران با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساخت‌یافته با خبرگان صنعت پتروشیمی و روش اعتباریابی در تحقیقات کیفی استخراج شدند. در بخش کمی تحقیق، روش تصمیم گیری چندمعیاره بکار برده شده است. برای رتبه‌بندی معیارها و زیرمعیارهای مؤثر بر هر مدل از فن تحلیل شبکه‌ای فازی، برای تعیین روابط درونی معیارها از فن دیمتل فازی و برای رتبه‌بندی مدل‌ها و انتخاب مدل برتر از تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهند که مدلی برتر از بین مدل‌های موجود بومی‌سازی فناوری برای صنعت پتروشیمی وجود دارد.
The concept of indigenous technology and localization of technology, have been discussed in various circles, especially at the scientific and technological communities of developing countries. When these words are expressed, most minds are focused on the traditional industry. But in matters relating to technology transfer process and the need to consciously deal with imported technology, the concept of these words refer to the creation of structure and context for understanding and discovering of technical knowledge of imported technology and in fact, confirm the realization of a process that includes learning, absorption, reformation, compliance, internal development and big and small changes, and finally, the mastery of imported technology, innovation and its dissemination. While the mechanism of innovation in industrialized countries was well understood, but the process of localization and technology transfer that is considered as the main mechanisms of industrial development in developing countries, is still not clear.The statistical population of the study consisted of 40 managers, specialists and experts in the petrochemical industry, which has been selected by purposive sampling. In the current study, factors affecting localization of technology were extracted based on research literature and researchers studies in this field and successful experiences at academic center for education culture and research of Iran University of Science and Technology, Medical equipment manufacturing industry, Deffence industry, and Tajrobeh Nour Turbine Company as pertinent organizations involved in the issue. Methods used in deriving these factors are semi-structured interviews with experts in the petrochemical industry and validation method in the qualitative research. Quantitative techniques used in this research are: Fuzzy Analytical Network Process (FANP) to rank the criteria and sub-criteria, Fuzzy DEMATEL to determine the internal relationship between criteria and Fuzzy TOPSIS to prioritize models. The results show that there is a superior model to localize the technology in petrochemical industry.