چیستی اصالت و هویت فرهنگی معاصر ایران در معماری با فراتحلیل آثار شایگان
محورهای موضوعی : بافت تاریخی شهرهای تاریخی ایران
هوشنگ فروغمند اعرابی
1
,
محمود ارژمند
2
1 - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه هنر، تهران، ایران
2 - استادیار گروه معماری، دانشگاه هنر، تهران، ایران
کلید واژه: اصالت, مدرنیته ایرانی, داریوش شایگان, معماری.,
چکیده مقاله :
برخی اندیشمندان نتیجه ارتباط فرهنگی معاصر ایران با غرب را «چهل تکگی هویت» و دگرگونی مفهوم اصالت در حوزه‌های مختلف فرهنگی می دانند. برخی دیگر نیز معنویت را جدااُفتاده از فرهنگ معاصر ایران دانسته اند. برخی نیز همچون داریوش شایگان با وجود تاکید بر لزوم پذیرش مدرنیته و غرب از سوی فرهنگ ها که ماهیتی فراتر از «هویت و اصالت بومی» دارد، می-خواهند به چهل تکه شدن هویت و بی ارزش شدن فرهنگی خاصه در معماری معاصر نیز معتقد بمانند. این مساله در بافت های تاریخی ایران در راستای بازخوانی مفهوم اصالت معماری ایران چالش‌هایی را به وجود آورده است. مساله اصلی این پژوهش آن است که جایگاه اصالت در تقابل با مدرنیته ایرانی در معماری که در اندیشه شایگان دچار افسون‌زدگی و دگردیسی شیزوفرنیک است، چیست؟ هدف پژوهش بررسی مفهوم «اصالت» در تقابل مدرنیته و «معماری چهل‌تکه» معاصر ایران خاصه در بافت های تاریخی با اتکا به آرا و اندیشه داریوش شایگان است. روش تحقیق بنابه ماهیت بنیادی آن، «توصیفی- تحلیلی»، «فراتحلیل» و «استدلال منطقی» است که از ابزار گردآوری داده مشتمل بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بهره‌برده‌است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در نحوه درك و برداشت روشنفكران و معماران معاصر از واقعيّات اجتماعي و فرهنگي مربوط به مفهوم اصالت معماری ایرانی نوعي اختلاف و گاهاً شكاف اسكيزو فرنيك وجود دارد. همچنین هرچند که امروزه جهان بینی مدرنیته لایه ای از هویت ایرانیان را تشکیل داده و انکار آن به منزله مبارزه با بخشی از هویت معماری معاصر ایران است، ولی از دید شایگان ضمن نقد ساختار فرهنگی غرب که در عدم تجانس با ایران است، بازگشت ارزش ها و اصالت راستین هویت ایرانی در معماری و بازخوانی دوباره ارزش ها و اصالت های تمدن ایران اهمیتی مضاعف دارد، هرچند که از دید ایشان راهی جز پذیرش این مواجهه فرهنگی با غرب خاصه در هنر و معماری و در برنامه ریزی مداخله در بافت های تاریخی وجود ندارد.
According to cultural studies, modernity exposed cities and countries to Multiculturalism and Identity Crisis. Some scholars believe that the result of cultural mixing is the fragmentation of identities. On the other hand, some scholars, such as Shaygan, emphasize on the need to accept modernity and cultural communication with the west, therefore, to have a unique inclusive culture. In Shaygan’s view, the companionship of different fragmentations is called “ChehelTekeh” which means forty-piece, a kind of carpet with different shapes. Based on this view, in the contemporary history of Iran, as it faces modernity, architecture has no result other than schizophrenic enchantment resulting in the perception of Iranian architecture without any logical and coherence. Shaygan claimed that some religious aspect of life in Iran’s culture after modernity is similar to a schizophrenic culture so the spirituality of having religious beliefs in life does not act as a unifier of culture. This study examines the concept of value and Authenticity in the contrast between Iranian modernity and contemporary forty-piece architecture. Research Method Due to re-reading the concept of authenticity is a descriptive-analytical method and based on logical reasoning that has used data collection tools including library and documentary studies. The research findings show that there is a kind of schizophrenic gap in the way intellectuals and contemporary architects of Iran perceive social and cultural realities. This is because, unlike European society and architecture in which we see a clear line of changes in its history, in Iran modernity has a different appearance, so inventions in Iran’s contemporary architecture are not coherent, representing authenticity.