تحلیل شیوه‌های برداشت از تاریخ در معماری ایران در دوره‌های پهلوی اول و دوم
محورهای موضوعی :
نسترن نصیری
1
,
مرضیه جعفری گرکانی
2
,
نسیم عسگری
3
1 - پژوهشگر دکتری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار، گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.
کلید واژه: معماری پهلوی, تاریخ‌گرایی, مدرنیسم, هویت معماری, سنت و مدرنیسم.,
چکیده مقاله :
معماری ایران در دوران پهلوی شاهد تغییرات گسترده‌ای است، تلفیق عناصر تاریخی و سبک‌های مدرن غربی تلاشی برای تعریف هویت نوین در معماری است. این دوران، بستری برای بازنمایی تاریخ و فرهنگ ایران در قالب معماری معاصر فراهم کرد به‌طوری‌که هم‌زمان تحت تأثیر سیاست‌های ملی‌گرا و مدرنیزاسیون قرار داشت. مسئله اساسی این پژوهش، بررسی شیوه‌های مختلف برداشت از تاریخ در معماری این دوره و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت معماری معاصر ایران است. تحقیق حاضر با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش اسنادی-تاریخی، به تحلیل کالبدی بناها و مطالعه زمینه‌های اجتماعی و سیاسی پرداخته است. منابع کتابخانه‌ای، تحلیل اسناد تصویری و بازدیدهای میدانی از بناهای شاخص، داده‌های اصلی تحقیق را فراهم کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که شیوه‌های برداشت از تاریخ در معماری پهلوی شامل استفاده مستقیم از نمادهای باستانی، ترکیب عناصر سنتی و مدرن و تلفیق سبک‌های مختلف غربی با معماری ایرانی بوده است. این برداشت‌ها، گرچه در برخی موارد با نقدهایی مواجه شدند، اما توانستند نقش مؤثری در شکل‌دهی به هویت معماری معاصر ایفا کنند. بسیاری از بناهای خلق‌شده در این دوره بازتابی از تلاش برای توازن میان سنت و مدرنیسم است.
Iranian architecture underwent significant transformations during the Pahlavi era, as historical elements merged with Western modernist styles in an effort to define a new architectural identity. This period provided a platform for the representation of Iran’s history and culture within contemporary architecture, influenced simultaneously by nationalist policies and modernization efforts. The key issue in this study is to examine various approaches to historical interpretation in the architecture of this era and its impact on shaping contemporary Iranian architectural identity. Employing a descriptive-analytical approach and a documentary-historical method, this research analyzes the physical structures of buildings and examines their social and political contexts. The primary data sources include library research, analysis of visual documents, and field visits to significant architectural landmarks. Findings indicate that historical interpretation in Pahlavi architecture involved direct use of ancient symbols, a combination of traditional and modern elements, and the fusion of various Western styles with Iranian architecture. While some of these interpretations faced criticism, they played a crucial role in shaping contemporary Iranian architectural identity. Many buildings from this period reflect efforts to strike a balance between tradition and modernity.