مطالعه رخساره¬های رسوبی سازند فراقان در میادین خلیج‌فارس و بررسی کیفیت مخزنی آنها با استفاده از لاگ¬های چاه‌پیمایی
محورهای موضوعی :ابراهیم سفیداری 1 , جواد امرايي 2
1 - استادیار، گروه زمین‌شناسی نفت، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
2 - استادیار رسوب¬شناسی و سنگ¬های رسوبی، شرکت ملی نفت ایران
کلید واژه: سازند فراقان, رخساره¬های رسوبی, رخساره لاگ, کیفیت مخزنی.,
چکیده مقاله :
سنگ¬های آواری از نظر ذخیره هیدروکربنی دارای اهمیت بالایی در مطالعات مخزنی می¬باشند. در سال¬های اخیر و به دنبال افزایش پی¬جویی¬ها و بهبود روش¬های اکتشافی، سنگ¬های آواری مربوط به پالئوزوئیک در سرتاسر خاورمیانه بخصوص کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اهمیت ویژه¬ای پیدا کرده است. مشخصات سنگ¬شناسی و محیط رسوبی این توالی از پارامترهای مهم، تاثیر گذار بر کیفیت مخزنی آنها می¬باشد. مطالعه حاضر به بررسی مشخصات رسوب¬شناسی و تعیین رخساره¬های سازند فراقان با استفاده از مطالعات رسوب¬شناسی در چهار چاه از میادین دور از ساحل کشور و انطباق آن با استفاده از مفهوم رخساره¬های لاگ در میادینی که تا فراقان حفاری شده¬اند پرداخته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی حاصل از خرده¬های حفاری شش رخسارة ماسه‌سنگ، ماسه گری وکی، گلسنگ قرمز، شیل سیاه و سبز، سنگ‌آهک و رخسارة سنگ مختلط در چاه مغزه¬دار تشخیص داده شد و در چهار زیرمحیط رسوبی (همراهی رخساره¬ای) دشت ساحلی، محیط ساحلی، تدریجی و دور از ساحل تقسیم‌بندی شدند با استفاده از داده¬های موجود از لاگ¬های چاه پیمایی، شش رخساره لاگ در چاهی که رخساره¬های رسوبی آن استخراج شده بود مشخص شد. انطباق نتایج حاصل از رخساره¬های لاگ با رخساره¬های رسوبی و همراهی رخساره¬ها نشان می-دهد، رخساره¬های لاگ استخراج شده انطباق مناسبی با رخساره¬های رسوبی دارند. رخساره لاگ یک دارای سنگ‌شناسی آهکی، رخساره لاگ دو و سه ماسه¬ای، رخساره لاگ چهار ماسه حاوی شیل، رخساره پنج شیلی و رخساره شش حاوی شیل¬های قرمز رنگ می¬باشد. گسترش رخساره¬های لاگ به چاه¬های فاقد مغزه حفاری شده در سازند فراقان نشان از تغییرات فراوانی این رخساره¬ها دارد و نشان‌دهنده تغییر جانبی محیط رسوبی سازند فراقان است. بررسی کیفیت مخزنی رخساره¬ها نشان می¬دهد، رخساره لاگ دو و چهار بهترین کیفیت مخزنی را دارا می¬باشند. رخساره¬های مذکور در بخش¬های فراقان دو (F2) و فراقان یک (F1) دارای بیشترین فراوانی می¬باشند. بنابراین می¬توان نتیجه¬گیری کرد، بهترین بازه از نظر کیفیت مخزنی در سازند فراقان به گستره دو و یک سازند اختصاص دارند.
Reservoir rocks are of great importance in reservoir studies in terms of hydrocarbon storage. In recent years, following increased exploration activities and improved exploration methods, reservoir rocks related to the Paleozoic era have gained special importance throughout the Middle East, especially in Southern part of the Persian Gulf. The lithological characteristics and depositional environment of this sequence are important parameters that affect their reservoir quality. Therefore, this study examines the sedimentological characteristics and determines the facies of the Faraghan Formation using sedimentological studies in four wells from Iran’s offshore fields and correlates it using the concept of log facies in fields that have been drilled up to the Faraghan Formation. Based on petrographic studies of drilling cuttings, six petrofacies including sandstone, sandy shale, red siltstone, black and green shale, limestone, and mixed petrofacies were identified in the cored well. These petrofacies were classified into four depositional environments (accompanied by facies associations): coastal plain, shoreface, transitional, and offshore. Based on the available data from well logs, 6 log facies were identified in a well where sedimentary facies were extracted. The correlation of the log facies results with the sedimentary facies and the facies association indicate good correlation. Log facies 1 is composed of limestone, log facies 2 and 3 are sandy, log facies 4 is sandy with shale content, log facies 5 is shaly, and log facies 6 contains red-colored shales. The variation in log facies distribution in the wells drilled in the Faraghan Formation indicates significant changes in the lateral depositional environment of the Faraghan Formation. The reservoir quality analysis of the log facies indicates that log facies 2 and 4 have the best reservoir quality. These mentioned facies are most abundant in the Faraqhan 2 (F2) and Faraqhan 1 (F1) sections. Therefore, it can be concluded that the best interval in terms of reservoir quality belongs to zones 2 and 1 of the Faraqhan formation.