بنیان‌گذاری اخلاق بر اساس امر الهی در اندیشه خواجه عبدالله انصاری
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامیوحید رحیمی 1 , سیدمحسن ساجدی راد 2 , سمیرا رستمی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامي، فسا، ایران
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
کلید واژه: اخلاق, امر الهی, شریعت, سلوک, عرفان, خواجه عبدالله انصاری.,
چکیده مقاله :
در این پژوهش به بررسی جایگاه امر الهی (شریعت) به عنوان بنیان برای شکل گیری اخلاق در آثار خواجه عبدالله انصاری پرداخته شده است. با توجه به اهمیت و ضرورت مسئله، اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی افراد از جمله موضوعات کلیدی در عرفان اسلامی است و فهم صحیح آن می‌تواند به تقویت سلوک عرفانی کمک کند. سوال اصلی این پژوهش این است که چگونه خواجه عبدالله انصاری به ارتباط میان شریعت و اخلاق پرداخته و این ارتباط چه تأثیری بر سلوک عرفانی دارد؟ برای پاسخ به این سوال، از روش تحلیل متن و تبیین مفاهیم عرفانی در آثار خواجه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که خواجه عبدالله انصاری به سه عنصر اصلی علم به شریعت، جود در بذل معروف و صبر برای دستیابی به حسن خلق تأکید دارد و بر این باور است که تنها با درک صحیح از شریعت و اعمال نیک می‌توان به حقیقت الهی نزدیک شد. همچنین، او مفاهیم معرفت حق، تطهیر فکر و حسن سلوک را به عنوان پایه‌های سلوک عرفانی معرفی می‌کند. در نهایت، این پژوهش نشان می‌دهد که عمل به احکام شریعت و اخلاق نیکو نه تنها در سلوک فردی مؤثر است بلکه به تحقق جامعه‌ای سالم و متعالی نیز منجر می‌شود.
This study examines the position of the divine law (Shari’ah) as the foundation for the formation of ethics in the works of Khwaja Abdullah Ansari. Given the importance and necessity of the issue, ethics in the individual and social lives of individuals are among the key topics in Islamic mysticism, and its correct understanding can help strengthen mystical conduct. The main question of this study is how Khwaja Abdullah Ansari addressed the relationship between Sharia and ethics, and what effect does this relationship have on mystical conduct? To answer this question, the method of text analysis and explanation of mystical concepts in Khwaja’s works has been used. The results of this study show that Khwaja Abdullah Ansari emphasizes the three main elements of knowledge of Sharia, persistence in giving good deeds, and patience to achieve good character, and believes that only with a correct understanding of Sharia and good deeds can one approach divine truth. He also introduces the concepts of knowledge of the truth, purification of thought, and good conduct as the foundations of mystical conduct. Finally, this research shows that practicing the laws of Sharia and good ethics is not only effective in individual behavior but also leads to the realization of a healthy and transcendent society.