بررسی زمین¬شیمی عناصر فرعی و کمیاب (نادر خاکی) در کانی¬سازی رگه¬اي فلزات پايه منطقه يارالوجه (شمال¬غرب اهر-آذربایجان¬شرقی)
محورهای موضوعی :زهره جبارزاده 1 , مهدی مرادی 2 , محسن مؤید 3 , رزگار فرامرزی 4
1 - دانشکده علوم طبيعي، دانشگاه تبریز
2 - شهید بهشتی
3 -
4 - دانشكده علوم، دانشگاه اروميه
کلید واژه: عناصر نادر خاکی زمین¬, شیمی دگرسانی گرمابی بی¬, هنجاری Eu و Ce یارالوجه.,
چکیده مقاله :
اندیس رگه اي يارالوجه در 40 كيلومتري شمال غرب اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. براساس نتايج حاصل از داده های زمین شیمیایی، ترکیب اولیه سنگ میزبان دگرسان شده در محدوده میکرودیوریت با سری ماگمایی کالک-آلکالن قرار گرفته و محیط زمین ساختی تشكيل آن، کمان آتشفشانی حاشیه فعال قاره ای است. كانه سازي به صورت پراكنده، داربستي و رگه-رگچه اي و حاوي كاني هاي كربناتي، كوارتز و سولفيد در سنگ هاي نیمه آتشفشانی دگرسان شده در حد میکرودیوریت، است. پيريت، اسفالريت، گالن و كالكوپيريت مهم ترين كاني هاي سولفيدي منطقه هستند. مهم ترین دگرسانی-های مشاهده شده در منطقه، سریسیتی و کربناتی شدن بوده و كاني‌هاي كوارتز، سریسیت، ايليت، آلبیت، كائولينيت، لوكوكسن و کربنات های تأخیری از مهم ترين كاني هاي شناسايي شده در زون های دگرسانی هستند. نمودارهاي دو متغيره Ba+Sr در برابر Ce+Y+La و Zr در برابر TiO2 و همچنين مقادير کمتر از یک برای TiO2 نشان دهنده منشأ درون زاد براي سيالات دگرسان كننده مي باشد. نمودارهای عنکبوتی عناصر نادر خاكي به هنجار شده نسبت به کندریت و متوسط ترکیب پوسته قاره ای بالایی نشان دهنده تفريق LREE از HREE و تهي شدگي بيشتر LREEها نسبت به متوسط ترکیب پوسته قاره-ای بالایی می باشد. براساس شاخص‌های زمین شيميايی مانند Hf/Sm، Nb/La و Th/La و غنی شدگی LREE نسبت به HREE، مهم ترین همبافت های یونی انتقال دهنده فلزات، هم بافت های Cl- هستند. بررسی بی هنجاري هاي Eu، Ce و Pr Eu/Eu*)، Ce/Ce* وPr/Pr*) در رگه کانه دار و سنگ ميزبان نشان دهنده pH نزدیک به خنثی براي سيالات مسئول دگرساني و شرايط Eh احيائي محيط تشكيل انديس رگه اي يارالوجه مي باشد.
The Yaralujeh vein index is located about 40 km NW of Ahar, East Azarbaijan. Based on geochemical studies, the original host rock is microdioritic in composition with calc – alkaline character, situated in an active continental margin volcanic arc. The mineralization is occurred as disseminated, stockwork and veins - veinlets containing quartz, carbonate and sulfide minerals in altered subvolcanic rocks (microdiorite). Pyrite, sphalerite, galena and chalcopyrite are the most important sulfide minerals in this area. The most important alerations in this area are sericitic and carbonatization, and the main alteration minerals are quartz, sericite, illite, albite, kaolinite, leucoxene, pyrite and late carbonates. Bivariate diagrams of Ba + Sr vs. Ce + Y + La and Zr vs. TiO2 and also values less than one for TiO2 indicate a hypogenic origin for altered fluids. The spider diagrams of REEs, normalized to both chondrite and average upper continental crust, show differentiation of LREE from HREE and depletion of LREE relative to average upper continental crust. Based on geochemical indicators such as Hf / Sm, Nb / La and Th / La and LREE enriched relative to the HREE, the most important ion complexes transition metal are Cl- complexes. Ce, Eu and Pr (Eu/Eu*, Ce/Ce*, Pr/Pr*) anomalies in ore-bearing vein and host rock indicates near-neutral pH in a redox environment for the alteration fluids in Yaralujeh Index.