جایگاه تکتونوماگمایی سنگ¬های آتشفشانی ائوسن منطقه¬ آهوان (سمنان)
محورهای موضوعی :مریم عالی پور 1 , مرتضی خلعت¬بری جعفری 2 , محسن پور کرمانی 3 , صدیقه اعتصامی 4 , علی سربی 5
1 - دانشگاه علوم تحقیقات
2 - سازمان زمین¬شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران،
3 - دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
4 - سازمان زمین¬شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ا
5 - دانشگاه آزاد واحد کرج
کلید واژه: آندزیت جام داسیت ریولیت کالک¬, آلکالن,
چکیده مقاله :
در این مقاله، پترولوژی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ های آتشفشانی ائوسن منطقه آهوان، خاور سمنان، مورد بحث قرار گرفته است. سنگ های مورد مطالعه، شامل گدازه های آتشفشانی بازیک-حدواسط، اسیدی و دایک، همراه با میان لایه های سنگ آهک نومولیت دار، رسوبات کم عمق، هیالوکلاستیت و برش هیالوکلاستیک هستند. گدازه های بازیک-حدواسط در زیر و گدازه های ریولیتی همراه با گدازه های آندزیتی در بالای سری آتشفشانی، برونزد دارند که معرف ولکانیسم دوگانه است. به نظر می رسد که فعالیت های آتشفشانی ائوسن، در محدوده مورد مطالعه، در محیط کم عمق آب دریا تا محیط خشکی رخ داده است. براساس بررسی های پتروگرافی، سنگ های آتشفشانی، دارای ترکیب بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت، ریولیت و توف های اسیدی اند. انواع گدازه ای، دارای بافت فیریک تا آفیریک بوده و انواع فیریک دارای فنوکریست های پلاژیوکلاز، اوژیت و هورنبلند هستند. گدازه ها دارای خمیره هیالومیکرولیتیک، میکروکریستالین و دایک ها دارای خمیره اینترگرانولار هستند. منطقه-بندی نامتعادل و بافت غربالی در فنوکریست های پلاژیوکلاز و خمیره شیشه ای نامتجانس را شاید بتوان با پدیده اختلاط ماگمایی توجیه نمود. بررسی آنالیزهای شیمیایی این سنگ ها، حکایت از روندهای ماگمایی کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارد. نمودارهای عنکبوتی عناصر فرعی و کمیاب بهنجارشده، نشان از غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک و تهی شدگی واضح از عناصر نیوبیوم و تیتان را دارند. در نمودارهای تکتونوماگمایی، این نمونه ها در محیط کششی اولیه پشت کمان، ترسیم شده اند. به نظر می رسد که، ذوب بخشی گوه گوشته ای تعدیل شده، در بالای صفحه فرورونده، منشأ ماگمای والد در این محدوده بوده که تحت تأثیر سیالات-مذاب ناشی از ذوب بخشی رسوبات بالای صفحه فرورونده، غنی شده است.
Petrology and tectonomagmatic setting of the Eocene volcanic rocks exposed in the Ahovan area, east of Semnan are presented and discussed. The studied rocks include basic-intermediate and acidic volcanic lavas and dikes, accompanied by intercalations of nummulite-bearing limestone, shallow water deposits, hyaloclastite and hyaloclastic breccia. The basic-intermediate lavas are exposed at the base and the rhyolitic and andesitic lavas are exposed at the top of the volcanic series, all of which may be attributed to a bimodal volcanism. It seems that Eocene volcanic activity occurred in shallow water to subaerial environments. Based on petrographical investigations, the volcanic lavas show basaltic, basaltic andesitic, andesitic, dacitic, rhyolitic and acidic tuffs compositions. The lavas have phyric to aphyric textures. The phyric lavas include plagioclase, augite and hornblend phenocrysts. They show microlitic, microcrystalline and intergranular groundmass in dikes. Disrupted zoning and sieve texture in plagioclase phenocrysts and heterogeneous groundmass might be interpreted by magma mixing. Study of the geochemical analyses, indicates high-k calc-alkaline to shoshonitic magmatic trends in the Ahovan area. Trace and REE spider diagrams, normalized with standard values, display enrichment of LILE and clear depletion of Nb and Ti. In tectonomagmatic diagrams, these samples plot in the arc field which tends toward an initial extensional back arc envirenment. It appears that partial melting of adjusted mantle wedge above a subducted slab provided the parental magma which was enriched by fluids-melt released from partial melting of the subducted slab.