فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نقش جمهوری اسلامی ایران در نهادهای منطقهای و بینالمللی
نسرین مصفا جواد امینمنصوربا پیدایش ترتیبات فراملی و چندجانبه بهعنوان ابزار مذاکره و همکاریهای بینالمللی، پرسشهایی در مورد چگونگی حضور و مشارکت در چنین ترتیباتی، نحوه ارتباط با آنها و میزان اثرگذاری نهادهای فراملی بر منافع ملی مطرح میشود. مقاله حاضر با مروری بر چارچوبهای نظری مرتبط با این چکیده کاملبا پیدایش ترتیبات فراملی و چندجانبه بهعنوان ابزار مذاکره و همکاریهای بینالمللی، پرسشهایی در مورد چگونگی حضور و مشارکت در چنین ترتیباتی، نحوه ارتباط با آنها و میزان اثرگذاری نهادهای فراملی بر منافع ملی مطرح میشود. مقاله حاضر با مروری بر چارچوبهای نظری مرتبط با این موضوع، به تحلیل نقش جمهوری اسلامی ایران در نهادهای منطقهای و بینالمللی و بررسی ضرورت برقراری ارتباط مطلوب و مؤثر با ترتیبات فراملی میپردازد. در این راستا، تجربه و گستره حضور و فعالیتهای دولت جمهوری اسلامی ایران در این ترتیبات به سه دوره زمانی؛ از پیروزی انقلاب اسلامی تا 1367 (پایان جنگ عراق علیه ایران)، از سال 1368 تا ۱۳۸3 و از سال 1384 تا به امروز تقسیم شده است. ویژگیهای مشترک این سه دوره و همچنین تفاوتهای آنها، یک تصویر کلی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با نهادهای منطقهای و بینالمللی در پرتو تحولات سیاسی در جهان ارائه میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - جهانیشدن دموکراسی، فرامرزی شدن هنجارها و تکثر بازیگران در سازمانهای بینالمللی
محمد یزدانپناه شورهگل سید محمدکاظم سجادپورهدف اصلی این مقاله، توصیف و تبیین تأثیرات ناشی از جهانیشدن دموکراسی در عرصه بینالمللی است تا از این رهگذر، واقعیت بازیگران بینالمللی و کارکرد آنها در سازمانهای بینالمللی تحلیل شود. پرسش اصلی مقاله این است که «جهانیشدن دموکراسی چه تأثیری بر بازیگران بینالمللی در س چکیده کاملهدف اصلی این مقاله، توصیف و تبیین تأثیرات ناشی از جهانیشدن دموکراسی در عرصه بینالمللی است تا از این رهگذر، واقعیت بازیگران بینالمللی و کارکرد آنها در سازمانهای بینالمللی تحلیل شود. پرسش اصلی مقاله این است که «جهانیشدن دموکراسی چه تأثیری بر بازیگران بینالمللی در سازمانهای بینالمللی داشته است؟» در پاسخ ادعا شده است که «جهانیشدن دموکراسی با فرامرزی کردن هنجارهای دموکراتیک به تکثر بازیگران در سازمانهای بینالمللی کمک نموده است». پژوهش حاضر، همچنین چندین پرسش فرعی را مد نظر دارد که شامل ماهیت فرایند جهانیشدن و تأثیر آن بر دولتهای دموکراتیک ملی، چگونگی ظهور بازیگران غیردولتی و کارکرد آنان در چارچوب نهادهای بینالمللی میشود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - رژیمهای چندجانبه کنترل صادرات؛ سازوکاری قانونی یا ابزار فشار سیاسی
غلامحسین دهقانی فاطمه هاشمیرژیمهای چندجانبه کنترل صادرات از جمله ابزارهایی هستند که بهمنظور حفظ تفوق تکنولوژیک و به بهانه جلوگیری از گسترش سلاحهای کشتارجمعی، طی شش دهه گذشته توسط کشورهای توسعه یافته غربی مورد استفاده قرار گرفتهاند. این رژیمها، بهویژه طی دهه گذشته پس از حادثه یازده سپتامبر چکیده کاملرژیمهای چندجانبه کنترل صادرات از جمله ابزارهایی هستند که بهمنظور حفظ تفوق تکنولوژیک و به بهانه جلوگیری از گسترش سلاحهای کشتارجمعی، طی شش دهه گذشته توسط کشورهای توسعه یافته غربی مورد استفاده قرار گرفتهاند. این رژیمها، بهویژه طی دهه گذشته پس از حادثه یازده سپتامبر بهطور بیسابقهای از نظر کمی و کیفی گسترش یافته و در حال توسعه میباشند. درخصوص قانونی یا غیرقانونی بودن این رژیمها براساس حقوق بینالملل، موافقان و مخالفان، نظرات مختلفی مطرح و تفاسیر متفاوتی ارائه کردهاند. در این تحقیق، بهمنظور ارزیابی این نظرات، ابتدا به بیان چارچوب نظری بحث میپردازیم. سپس از آنجا که در نظرات مخالفان و موافقان، رابطه این رژیمها با رژیمهای بینالمللی عدماشاعه مورد تأکید قرار گرفته، بهطور اجمالی رژیمهای بینالمللی عدماشاعه و رژیمهای چندجانبه کنترل صادرات در خصوص تجهیزات و مواد مرتبط با سلاحهای کشتارجمعی، سلاحهای متعارف، موشک، مواد و کالاهای دومنظوره معرفی میشوند. در نهایت ضمن تبیین تحولات این رژیمها و نظرات موافقان مبنی بر قانونی بودن و مخالفان مبنی بر غیرقانونی بودن رژیمهای کنترل صادرات، با مقایسه تعهدات کشورهای عضو این رژیمها با تعهداتشان تحت معاهدات بینالمللی عدماشاعه به این نتیجه میرسیم که این رژیمها که با هدف ایجاد انحصار در دانش فنی و تکنولوژیک توسط اعضا تشکیل شدهاند، با دیگر تعهداتشان تحت حقوق بینالملل مغایر میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - قربانیان صلح: مسئولیت سازمان ملل و سازوکارهای جبران خسارت
سیدقاسم سیدقاسم زمانیمسئولیت مهم سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت جهانی و مأموریت خطیر نیروهای حافظ صلح در ایفای آن مسئولیت، گاه به نقض قواعد حقوق بینالملل توسط نیروها منجر میشود. زمانی که اعمال نیروهای حافظ صلح در نتیجه اصول مشخصه مسئولیت بینالمللی به سازمان ملل منتسب باشد، پیچیدگیها چکیده کاملمسئولیت مهم سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت جهانی و مأموریت خطیر نیروهای حافظ صلح در ایفای آن مسئولیت، گاه به نقض قواعد حقوق بینالملل توسط نیروها منجر میشود. زمانی که اعمال نیروهای حافظ صلح در نتیجه اصول مشخصه مسئولیت بینالمللی به سازمان ملل منتسب باشد، پیچیدگیهایی را در جریان سازوکار جبران خسارت شاهد خواهیم بود. از سویی مسئولیت سازمان ملل نسبت به قربانیان نقضهای ارتکابی، سازمان را به پاسخگویی مناسب وا میدارد؛ و از سوی دیگر مصونیت سازمان ملل از فرایند دادگاههای ملی و فراملی ارائه شکایت و اقامه دعوای قربانیان را با مشکلاتی مواجه میسازد. اگرچه سازمان ملل بهمنظور اعاده اعتبار از دسترفته، در نتیجه اعمال نیروهایش و حفظ مصونیت سازمانی از انتقادات وارده با تعبیه سازوکارهایی سعی در پرکردن این خلأ کرده، اما چالشهای پیشروی سازوکارهای درنظر گرفتهشده، از تیررس انتقادات در امان نمانده است. این انتقادات آنگاه موجهتر مینماید که در پرتو اعتلای جایگاه حقوق بشر در جامعه بینالمللی و تعدیل مصونیت مورد توجه قرار گیرد. آنچه در مقاله حاضر به بحث گذاشته میشود، ضرورت تعبیه سازوکارهایی از سوی سازمان ملل یا اصلاحاتی است که برای کارایی و عادلانهتر عمل کردن سازوکارهای موجود، باید صورت گیرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - گروه چهار، تلاش برای عضویت دائم در شورای امنیت؛ زمینهها و روندهای پیشرو
آرمین امینی شمس عظیمیطی دو دهه اخیر، کشورها و گروههای زیادی پیشنهاد اصلاح ساختار شورای امنیت را مطرح ساختهاند. برخی از این پیشنهادها ناظر بر افزایش اعضای جدید در کرسیهای دائم است. در این بین گروه چهار؛ متشکل از چهار قدرت آلمان، ژاپن، هند و برزیل از شانس بیشتری برخوردارند. نویسندگان این چکیده کاملطی دو دهه اخیر، کشورها و گروههای زیادی پیشنهاد اصلاح ساختار شورای امنیت را مطرح ساختهاند. برخی از این پیشنهادها ناظر بر افزایش اعضای جدید در کرسیهای دائم است. در این بین گروه چهار؛ متشکل از چهار قدرت آلمان، ژاپن، هند و برزیل از شانس بیشتری برخوردارند. نویسندگان این مقاله سعی دارند از همین منظر، ضمن بررسی فرصتهای ویژة این گروه در راستای عضویت دائم شورای امنیت، چالشهای موجود را نیز مورد توجه قرار دهند. هر چهار کشور از مزیت نسبی در منطقه خود برخوردارند که این شانس را به آنها میدهد تا در جهت کسب کرسی دائم شورای امنیت تلاش کنند. کشورهای گروه چهار در مقابل با دو نوع مانع روبهرو هستند؛ موانع منطقهای و موانع بینالمللی. این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش است که فرصتها و چالشهای موجود در جهت کسب کرسی دائم برای گروه چهار کدامند؟ در ابتدا با بررسی چرایی و ضرورت اصلاح ساختار شورای امنیت، موقعیت هر یک از کشورها بررسی شده و آینده ساختار شورا با توجه به وضعیت کنونی نظام بینالملل مورد تحلیل قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - سازوکارها و کارکرد عدالت انتقالي: تحولی مهم در حقوق بینالملل
مهدی ذاکریان سيدرضي عماديمفهوم عدالت همواره یکی از مهمترین مفاهیم در نظامهای داخلی و در نظام بینالملل بوده است که پس از جنگ جهانی دوم تلاش زیادی برای اجرای آن انجام گرفته است. با این وجود، عدالت در اغلب اوقات شامل حال رهبران، بهویژه در کشورهای جهان سوم نشده است. اما با لازمالاجرا شدن اساسن چکیده کاملمفهوم عدالت همواره یکی از مهمترین مفاهیم در نظامهای داخلی و در نظام بینالملل بوده است که پس از جنگ جهانی دوم تلاش زیادی برای اجرای آن انجام گرفته است. با این وجود، عدالت در اغلب اوقات شامل حال رهبران، بهویژه در کشورهای جهان سوم نشده است. اما با لازمالاجرا شدن اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی از سال 2002 میلادی، موجب تحولی اساسی در اجرای عدالت، بهویژه در قبال رهبران سیاسی و دارای مصونیت ایجاد شد و موجبات طرح مفهوم عدالت انتقالی را فراهم کرد. مقاله حاضر درصدد تبیین مفهوم عدالت انتقالی، شرایط، اهداف و سازوکارهای آن و همچنین تأثیر اجرای آن در بازگشت صلح و ثبات در جوامع انتقالی است. استدلال اصلی این مقاله نیز این است که اجرای عدالت انتقالی، در جوامع انتقالی، بهویژه با استفاده از ترکیب دادگاههای داخلی و بینالمللی ازجمله دیوان کیفری بینالمللی میتواند زمینهساز بازگشت آرامش و ثبات در جوامع انتقالی و در همان حال درس عبرتی برای دیگر رهبران اقتدارگرا و ناقض حقوق بشر شود. پرونده مقاله