فهرست مقالات Iran

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - نقش جمهوری اسلامی ایران در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی
  نسرین مصفا جواد  امین‌منصور
  با پیدایش ترتیبات فراملی و چندجانبه به‌عنوان ابزار مذاکره و همکاری‌های بین‌المللی، پرسش‌هایی در مورد چگونگی حضور و مشارکت در چنین ترتیباتی، نحوه ارتباط با آنها و میزان اثرگذاری نهادهای فراملی بر منافع ملی مطرح می‌شود. مقاله حاضر با مروری بر چارچوب‌های نظری مرتبط با این چکیده کامل

  با پیدایش ترتیبات فراملی و چندجانبه به‌عنوان ابزار مذاکره و همکاری‌های بین‌المللی، پرسش‌هایی در مورد چگونگی حضور و مشارکت در چنین ترتیباتی، نحوه ارتباط با آنها و میزان اثرگذاری نهادهای فراملی بر منافع ملی مطرح می‌شود. مقاله حاضر با مروری بر چارچوب‌های نظری مرتبط با این موضوع، به تحلیل نقش جمهوری اسلامی ایران در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی و بررسی ضرورت برقراری ارتباط مطلوب و مؤثر با ترتیبات فراملی می‌پردازد. در این راستا، تجربه و گستره حضور و فعالیت‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در این ترتیبات به سه دوره زمانی؛ از پیروزی انقلاب اسلامی تا 1367 (پایان جنگ عراق علیه ایران)، از سال 1368 تا ۱۳۸3 و از سال 1384 تا به امروز تقسیم شده است. ویژگی‌های مشترک این سه دوره و همچنین تفاوت‌های آنها، یک تصویر کلی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی در پرتو تحولات سیاسی در جهان ارائه می‌دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - فرصت‌ها و محدوديت‌هاي دوران رياست جمهوری اسلامی ايران بر جنبش عدم تعهد
  محمود خاني جوي‌آباد مصطفی زهرانی
  در اين مقاله ضمن احصای نقاط قوت و ضعف جنبش عدم تعهد، از ميان فرضيات موجود پيرامون نقش و كاركرد اين سازوكار، بر فرضيه "امكان بهينه نمودن کارایی و تسريع روند تجديد ساختار اين سازوكار، به‌ويژه با اغتنام فرصت دوران سه‌ساله رياست جمهوري اسلامي ايران" تمركز شده و با ارائه پيش چکیده کامل

  در اين مقاله ضمن احصای نقاط قوت و ضعف جنبش عدم تعهد، از ميان فرضيات موجود پيرامون نقش و كاركرد اين سازوكار، بر فرضيه "امكان بهينه نمودن کارایی و تسريع روند تجديد ساختار اين سازوكار، به‌ويژه با اغتنام فرصت دوران سه‌ساله رياست جمهوري اسلامي ايران" تمركز شده و با ارائه پيشنهادات محتوایي و كاربردي، كيفيت پيشبرد اين فرضيه نقد و ارزيابي شده است. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می‌دهد که پس از فروپاشي شوروي، جنبش عدم تعهد به‌صورت تدريجي و روزافزون به قهقرا رفته است. اعضاي برجسته جنبش شامل هند، اندونزي (از بنيانگذاران اوليه)، آفريقاي جنوبي و حتي عربستان سعودي جذب گروه 20 شده و قدرت‌هاي بزرگ ديگري همچون چين، آرژانتين، برزيل و مكزيك نیز گرايش روزافزوني به همزيستي مسالمت‌آميز با قدرت هژمون پيدا كرده‌اند؛ در حالي‌كه جمهوري اسلامي ايران روش منحصر به‌فردي را جهت تحقق اصول و اهداف جنبش در پيش گرفته است. كيفيت اثرگذاري جمهوري اسلامي ايران در ظرفيت رئيس شانزدهمين كنفرانس جنبش و عضويت در ترويكاي آن طي پيشنهادات گوناگون در مقاله بررسي شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - تحولات توسعه‌ای کشورهای منتخب منطقه سند چشم‌انداز ایران و همگرایی اقتصادی منطقه‌ای
  میرعبداله حسینی بهرام امیراحمدیان
  در دهه اول هزاره سوم، کشورهای منتخب منطقه سند چشم‌انداز، تحولات توسعه‌ای سریعی را در حوزه‌های مختلف محیطی، زیرساختی، بخش واقعی اقتصاد، بخش خارجی اقتصاد و به‌ویژه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی شاهد بوده‌اند. این تحولات توسعه‌ای به‌نوبه خود فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای اغلب کش چکیده کامل

  در دهه اول هزاره سوم، کشورهای منتخب منطقه سند چشم‌انداز، تحولات توسعه‌ای سریعی را در حوزه‌های مختلف محیطی، زیرساختی، بخش واقعی اقتصاد، بخش خارجی اقتصاد و به‌ویژه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی شاهد بوده‌اند. این تحولات توسعه‌ای به‌نوبه خود فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای اغلب کشورهای منطقه، به‌ویژه ایران فراهم آورده است. نکته اساسی و کلیدی آن است که اگر ایران تمهیدات لازم برای حوزه‌های مورد اشاره را فراهم ننماید، بیم آن می‌رود که نه‌تنها به اهداف سند چشم‌انداز 1404 دست پیدا نکند، بلکه شکاف تاریخی توسعه ایران در مقیاس منطقه‌ای (بازیگران اصلی کلیدی) و جهانی بیشتر شده و روز به روز بر آن افزوده شود. مقاله حاضر در تلاش است با تبیین تحولات توسعه‌ای کشورهای منتخب منطقه مورد نظر سند چشم‌انداز 1404برای همگرایی اقتصادی منطقه‌ای، تحولات توسعه‌ای ایران در مقایسه با کشورهای مورد نظر را، اعم از فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های فراروی ایران، گوشزد نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - قلمرو ایران بزرگ، زمینه‌‌ساز یک نظام منطقه‌ای
  علی زینی وند
  این مقاله تلاش می‌کند تا مؤلفه‌های سازندۀ یک نظام منطقه‌ای نوین در قلمرو فرهنگی ایران بزرگ را مورد بررسی و مطالعه علمی قرار دهد. در این نوشتار کوشش شده است تا هم عوامل مشترک و پیوند‌دهنده مورد نیاز یک سازه منطقه‌ای و هم عوامل برهم‌زننده نظم منطقه‌ای، مورد واکاوی قرار گی چکیده کامل

  این مقاله تلاش می‌کند تا مؤلفه‌های سازندۀ یک نظام منطقه‌ای نوین در قلمرو فرهنگی ایران بزرگ را مورد بررسی و مطالعه علمی قرار دهد. در این نوشتار کوشش شده است تا هم عوامل مشترک و پیوند‌دهنده مورد نیاز یک سازه منطقه‌ای و هم عوامل برهم‌زننده نظم منطقه‌ای، مورد واکاوی قرار گیرد. سه مؤلفه‌ای که در این قلمرو پهناور شناسایی و مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است، عبارتند از: الف- وحدت سرزمینی، ب- تاریخ و سرنوشت مشترک، ج- فرهنگ و عوامل فرهنگی مشترک. به‌نظر می‌‌رسد متغیرهای وحدت‌بخش در قلمرو ایران بزرگ، در صورت مساعدت و همکاری دیگر بازیگران این منطقه، می‌‌تواند آن را در آینده به یکی از مناطق بسیار موفق و توانمند در همۀ زمینه‌ها تبدیل کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - ژئوپلیتیک انرژی ایران و رویکرد اتحادیه اروپا
  سیدشمس‌الدین  صادقی
  از آنجا که روند رو به افزایش وابستگی به واردات نفت و گاز، وجه اشتراک تمامی اعضای اتحادیه اروپا است، امنیت عرضه‌ انرژی از مباحث محوری این اتحادیه‌ تلقی شده؛ چراکه درصورت اطمینان از سلامت و کارایی وضعیت بازار انرژی است که این کشورها قادر خواهند بود تا همچنان رشد شتابان مص چکیده کامل

  از آنجا که روند رو به افزایش وابستگی به واردات نفت و گاز، وجه اشتراک تمامی اعضای اتحادیه اروپا است، امنیت عرضه‌ انرژی از مباحث محوری این اتحادیه‌ تلقی شده؛ چراکه درصورت اطمینان از سلامت و کارایی وضعیت بازار انرژی است که این کشورها قادر خواهند بود تا همچنان رشد شتابان مصرف انرژی را تداوم بخشند. با توجه به این مطلب که روند رو به افزایش مصرف انرژی با تأکید بر گاز، پرسش‌های فراوانی را در‌خصوص وضعیت آینده‌ امنیت انرژی، برای اعضای این اتحادیه فراهم آورده است، این پژوهش تلاش می‌کند تا ابتدا بر روند رو به تزاید تقاضای مصرف گاز و خطرات ناشی از وابستگی اعضای این اتحادیه به شرکت گازپروم روسیه و تکرار تجربه‌ اکراین و بحران بین‌المللی گاز در سال‌های 2006 و 2009 تمرکز کند، سپس به تحلیل ابعاد ژئوپلیتیکی و بین‌المللیِ امنیت انرژیِ آینده‌ اتحادیه اروپا و برنامه‌‌های راهبرد اقدام انرژی اعضای این اتحادیه‌ به‌عنوان راهکاری جهت مقابله‌ با چالش‌های مذکور بپردازد. سپس به موقعیت ژئواکونومیک ایران به‌عنوان بدیلی مناسب جهت تأمین امنیت انرژی اروپا می‌پردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - نقش ناتو در گسترش جامعه امن اروپای غربی
  آرمین امینی الهام  حسین‌خانی
  جامعه امن اروپای غربی، آشکارترین و مهم‌ترین جامعه امن در جهان معاصر است. این جامعه امن دارای سه نهاد اصلی است که عبارتند از؛ پیمان آتلانتیک شمالی، اتحادیه اروپا و سازمان امنیت و همکاری اروپا. همه جوامع امن، خود را چنان تعریف می‌کنند که میان «خود» و «دگری»، غیریت ایجاد ن چکیده کامل

  جامعه امن اروپای غربی، آشکارترین و مهم‌ترین جامعه امن در جهان معاصر است. این جامعه امن دارای سه نهاد اصلی است که عبارتند از؛ پیمان آتلانتیک شمالی، اتحادیه اروپا و سازمان امنیت و همکاری اروپا. همه جوامع امن، خود را چنان تعریف می‌کنند که میان «خود» و «دگری»، غیریت ایجاد نمایند که این امر نظریات جامعه امن را به نظریات سازه‌انگاری پیوند می‌دهد. به همین‌سان، جامعه امن اروپای غربی نیز همچون هر جامعه امن دیگر، هنجارها، هویت‌ها و منافع خاص خود را تعریف کرده است. در کنار این، برخی از جوامع امن تلاش می‌کنند تا مرزهای خود را در ورای منطقه اعضای اصلی خویش گسترش دهند و برای این امر نهادهای ویژه‌ای را نیز تأسیس می‌کنند. در جامعه امن اروپای غربی، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، طلایه‌دار گسترش است. این مقاله تلاش می‌کند با روش تاریخی و توصیفی به این پرسش پاسخ دهد که جامعه امن اروپای غربی از طریق نهاد ناتو چگونه گسترش یافته است؟ پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - جایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
  حسین  کریمی‌فرد
  جایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی براساس نظام معنایی ـ هویتی کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف نسبت به ماهیت و کارکرد سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی متفاوت است. از سال 1357 تاکنون به تجربه ثابت شده است که در دوره‌هایی که ایران با سا چکیده کامل

  جایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی براساس نظام معنایی ـ هویتی کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف نسبت به ماهیت و کارکرد سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی متفاوت است. از سال 1357 تاکنون به تجربه ثابت شده است که در دوره‌هایی که ایران با سازمان‌های بین‌المللی تعامل مثبت داشته، امنیت و منفعت ملی ایران بهتر تأمین شده و همکاری با سازمان‌ها در عرصه‌های مختلف فرصت‌هایی را برای دیپلماسی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مهیا کرده است. از سوی دیگر دیدگاه تقابلی نسبت به سازمان‌های بین‌المللی با ایجاد چالش‌ها و مشکلاتی در حوزه‌های مختلف برای کشور، وجهه دولت در جهان را خدشه‌دار می‌کند. در این مقاله تلاش می‌شود جایگاه سازمان‌های بین‌الملل در سیاست خارجی ایران از سال 1357 تا 1392 مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - رویکردها و مناسبات ایران و جنبش عدم تعهد
  هادی ترکی ارسلان  قربانی شیخ‌نشین
  جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق تعامل با نهاد‌های بین‌المللی، بخشی از اهداف سیاست خارجی خود را محقق سازد. جنبش عدم تعهد، شاید در قالب یک سازمان بین‌المللی نگنجد و جنبه الزام‌آوری آن کم باشد، اما با توجه به تعداد اعضا، آرمان‌ها و اهداف از یک‌سو و تأثیر نهادهای بین‌ا چکیده کامل

  جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از طریق تعامل با نهاد‌های بین‌المللی، بخشی از اهداف سیاست خارجی خود را محقق سازد. جنبش عدم تعهد، شاید در قالب یک سازمان بین‌المللی نگنجد و جنبه الزام‌آوری آن کم باشد، اما با توجه به تعداد اعضا، آرمان‌ها و اهداف از یک‌سو و تأثیر نهادهای بین‌المللی در عصر جدید از سوی دیگر، از گستره وسیعی برخوردار است و بسیاری از اهداف آن همسو با سیاست‌های ایران است. در این مقاله با توجه به نظریه «نهادگرایی نئولیبرال» که نظام بین‌الملل را آنارشیک، دولت‌ها را تأثیرگذار، عاقل و همچنین نهادهای بین‌المللی را دارای هویتی مستقل می‌داند، به دنبال بررسی رویکرد و مناسبات ایران با جنبش عدم تعهد در نظام بین‌الملل هستیم. درواقع، در یک بررسی مقایسه‌ای مبانی، اصول و اهداف سیاست کلان ایران را با جنبش عدم تعهد می‌سنجیم. بنابراین، مناسبات جمهوری اسلامی ایران با جنبش نم را می‌توان نفی امپریالیسم و نظام سلطه، تساوی حاکمیت، برابری ملت‌ها، رعایت حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت برشمرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - بررسی تطبیقی قانون تأمین اجتماعی ایران در حوزه زنان با اسناد سازمان بین‌المللی کار
  فاطمه  سررشته ایزدموسی
  دولت‌ها همواره قواعد و اسناد بین‌المللی را مورد توجه داده و در حد امکان در قوانین و سیاست‌گذاری‌های داخلی خود اعمال می‌کنند. در این راستا، مقاله حاضر درصدد است تا حقوق زنان شاغل از منظر قانون تأمین اجتماعی ایران را در مقایسه با اسناد سازمان بین‌المللی کار مورد بررسی و م چکیده کامل

  دولت‌ها همواره قواعد و اسناد بین‌المللی را مورد توجه داده و در حد امکان در قوانین و سیاست‌گذاری‌های داخلی خود اعمال می‌کنند. در این راستا، مقاله حاضر درصدد است تا حقوق زنان شاغل از منظر قانون تأمین اجتماعی ایران را در مقایسه با اسناد سازمان بین‌المللی کار مورد بررسی و مداقه علمی قرار دهد. پرسش کلیدی مقاله این است که تا چه میزان قوانین ایران به‌ویژه قانون تأمین اجتماعی درخصوص زنان شاغل با اسناد سازمان بین‌المللی کار مطابقت دارد؟ در پاسخ به این پرسش، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر طبق اصل بیستم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، زنان از کلیه حقوق انسانی و به‌طور خاص حق بر تأمین اجتماعی به‌صورت برابر با مردان با رعایت موازین اسلامی برخوردار هستند. در حقوق عمومی نیز مانند قانون تأمین اجتماعی، جنسیت نقشی نداشته و فرد به‌عنوان یک انسان موضوع قرار گرفته است. بااین‌وجود، قانون تأمین اجتماعی متأثر از قانون اساسی و قوانین مدنی، در برخی خدمات همسو با اسناد بین‏المللی کار و در برخی موارد متفاوت از اسناد یادشده می‏باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  10 - امکان‌سنجی شکل‌گیری ائتلاف نظامی عربی در منطقه‌ی خلیج‌فارس با تأکید بر زمینه‌های ژئوپلیتیکی مؤثر
  رضا  رحیمی کیومرث  یزدان پناه
  در سال‌های منتهی به سال 2020 میلادی، منطقه‌ی ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا، متأثر از برخی عوامل ژئوپلیتیکی مثل تلاش برخی کشورهای عربی برای شکل‌دهی به یک ائتلاف نظامی عربی، آبستن تحولات فراوانی شد، که زمینه‌های تنش و درگیری را در منطقه افزایش داد. ائتلاف نظامی عربی مورداشاره چکیده کامل

  در سال‌های منتهی به سال 2020 میلادی، منطقه‌ی ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا، متأثر از برخی عوامل ژئوپلیتیکی مثل تلاش برخی کشورهای عربی برای شکل‌دهی به یک ائتلاف نظامی عربی، آبستن تحولات فراوانی شد، که زمینه‌های تنش و درگیری را در منطقه افزایش داد. ائتلاف نظامی عربی مورداشاره که متأثر از زمینه‌های ژئوپلیتیکی در منطقه طرح‌ریزی و دنبال می‌شود، برای بسیاری این سؤال را به وجود آورده است که آیا می‌توان در آینده‌ی نزدیک انتظار تحقق چنین ائتلافی را داشت؟ پژوهش حاضر که برمبنای نظریه‌ی نوواقع‌گرایی، به شناسایی و تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر این ائتلاف نظامی پرداخته، با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و نظر کارشناسان در پی امکان‌سنجی شکل‌گیری این ائتلاف نظامی برآمده است. براساس نتایج مطالعه‏ی پیش‏رو و متأثر از برخی عوامل مختل‌کننده که قدرت اثرگذاری بیشتری دارند، احتمال شکل‌گیری این ائتلاف، ضعیف ارزیابی می‌شود. در این شرایط بایسته است کشورهای منطقه ضمن تلاش برای کاهش زمینه‌های تنش، فصل جدیدی از همکاری‌های نظامی و امنیتی را باهدف پایان دادن به دوران جنگ و ناامنی در پیش بگیرند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  11 - کارکردهای دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا؛ مطالعه نقش و عملکرد وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
  مهدی فرازی
  پژوهش حاضر به بررسی کارکرد دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه و عملکرد وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که «چگونه دیپلماسی و دستگاه متولی آن؛ یعنی وزارت امور خارجه به مقابله با شیوع و مدیریت کرونا چکیده کامل

  پژوهش حاضر به بررسی کارکرد دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه و عملکرد وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که «چگونه دیپلماسی و دستگاه متولی آن؛ یعنی وزارت امور خارجه به مقابله با شیوع و مدیریت کرونا در ایران کمک کرده است؟». فرضیه پژوهش این است که شیوع ویروس کرونا به ‌سبب به‌خطر انداختن امنیت بهداشتی کشور و تأثیرگذاری آن بر سایر شئون امنیت انسانی، مورد توجه وزارت امور خارجه ایران قرار داشته است. وزارت امور خارجه ایران با بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه_در بستر همکاری با سازمان‌های بین‌المللی_ تأمین امنیت انسانی کشور را از طریق مدیریت روابط دوجانبه در مرحله شیوع ویروس کرونا در چین و تسهیل روابط اقتصادی با هدف تأمین نیازمندی‌های اساسی پزشکی _ کالایی کشور، نقش مؤثری در مدیریت و مقابله با شیوع کرونا در ایران ایفا کرده است. بررسی‌های پژوهش نشان می‌دهد وزارت خارجه از زمان فراگیری ویروس کرونا در چین تا شیوع آن در ایران و درنهایت دنیاگیری این ویروس، اقدامات پانزده‌گانه‌ای را با رویکرد تأمین امنیت فراگیر انسانی در پی گرفته که نقشی کلیدی در موفقیت نسبی کشور در مقابله با شیوع و مدیریت کرونا در ایران داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  12 - کارکردهای دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا؛ مطالعه نقش و عملکرد وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
  مهدی فرازی
  پژوهش حاضر به بررسی کارکرد دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه و عملکرد وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که «چگونه دیپلماسی و دستگاه متولی آن؛ یعنی وزارت امور خارجه به مقابله با شیوع و مدیریت کرونا چکیده کامل

  پژوهش حاضر به بررسی کارکرد دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه و عملکرد وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در مقابله با شیوع و مدیریت ویروس کرونا پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که «چگونه دیپلماسی و دستگاه متولی آن؛ یعنی وزارت امور خارجه به مقابله با شیوع و مدیریت کرونا در ایران کمک کرده است؟». فرضیه پژوهش این است که شیوع ویروس کرونا به ‌سبب به‌خطر انداختن امنیت بهداشتی کشور و تأثیرگذاری آن بر سایر شئون امنیت انسانی، مورد توجه وزارت امور خارجه ایران قرار داشته است. وزارت امور خارجه ایران با بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی دوجانبه و چندجانبه_در بستر همکاری با سازمان‌های بین‌المللی_ تأمین امنیت انسانی کشور را از طریق مدیریت روابط دوجانبه در مرحله شیوع ویروس کرونا در چین و تسهیل روابط اقتصادی با هدف تأمین نیازمندی‌های اساسی پزشکی _ کالایی کشور، نقش مؤثری در مدیریت و مقابله با شیوع کرونا در ایران ایفا کرده است. بررسی‌های پژوهش نشان می‌دهد وزارت خارجه از زمان فراگیری ویروس کرونا در چین تا شیوع آن در ایران و درنهایت دنیاگیری این ویروس، اقدامات پانزده‌گانه‌ای را با رویکرد تأمین امنیت فراگیر انسانی در پی گرفته که نقشی کلیدی در موفقیت نسبی کشور در مقابله با شیوع و مدیریت کرونا در ایران داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  13 - دیپلماسی اقتصادی و الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی تجارت
  سید محمد موسوی دهموردی وحید بزرگی
  الحاق به سازمان جهانی تجارت منافع سرشاری برای اقتصاد داخلی و تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. از این‌رو، ایران در سال 1375 تصمیم به عضویت در این سازمان بین‌المللی تجاری گرفته و طی سه دهه گذشته در این راه تلاش كرده است، اما به دلیل وجود برخی مشکلات داخلی و مخالفت‌‌‌ چکیده کامل

  الحاق به سازمان جهانی تجارت منافع سرشاری برای اقتصاد داخلی و تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. از این‌رو، ایران در سال 1375 تصمیم به عضویت در این سازمان بین‌المللی تجاری گرفته و طی سه دهه گذشته در این راه تلاش كرده است، اما به دلیل وجود برخی مشکلات داخلی و مخالفت‌‌‌های خارجی (عمدتاً آمریکا) نتوانسته است به این هدف دست پیدا کند. هنوز هم عده‌ای در داخل مخالف الحاق به سازمان جهانی تجارت بوده و معتقدند دست‌كم در کوتاه‌مدت این امر به ضرر منافع اقتصادی و تجاری کشور است. کمبود دیپلمات‌‌‌‌های مجرب و متخصص نیز از دیگر مشکلات این مسیر است؛ هرچند در دهه اخیر افراد بسیاری توسط نهاد‌‌‌‌های مسئول تحت آموزش قرار گرفته‌اند، اما همچنان فقدان دیپلمات‌‌‌‌های متخصص و مجرب اقتصادی و تجاری که توان مذاکره در سطح بین‌المللی را داشته باشند از مشکلات دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در طی‌کردن فرایند الحاق به سازمان جهانی تجارت است. در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی اقدامات جمهوری اسلامی ایران در زمینه الزامات دیپلماسی اقتصادی برای الحاق به سازمان جهانی تجارت پرداخته شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  14 - گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در اقتصاد جهانی و سیاست بین‌الملل: تحلیل الگوی رفتاری گروه ویژه در قبال ایران
  رحیم بایزیدی
  گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، یکی از نهادهای مهم مالی جهان است که در ابتدا با هدف مبارزه با پول‌شویی از طریق تنظیم استانداردهای مالی و قانونگذارانه تأسیس شد و بعدها اهدافی همچون مبارزه با جرایم سازمان‌یافتۀ فراملی، مقابله با تأمین مالی تروریسم و اشاعۀ تسلیحات کشتار جمعی چکیده کامل

  گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، یکی از نهادهای مهم مالی جهان است که در ابتدا با هدف مبارزه با پول‌شویی از طریق تنظیم استانداردهای مالی و قانونگذارانه تأسیس شد و بعدها اهدافی همچون مبارزه با جرایم سازمان‌یافتۀ فراملی، مقابله با تأمین مالی تروریسم و اشاعۀ تسلیحات کشتار جمعی نیز به منظومه مأموریت‌های این نهاد افزوده شد. بن‌مایۀ فعالیت‌های گروه ویژه را چهل توصیۀ اصلی این نهاد تشکیل می‌دهد که متون تفسیری آنها نیز ضمیمۀ این توصیه‌ها شده است. مبنای مشروعیت توصیه‌های گروه ویژه را برخی کنوانسیون‌ها و قطعنامه‌های سازمان ملل تشکیل می‌دهد. این نهاد به‌خصوص پس از بروز حملات تروریستی یازده سپتامبر، قدرت بیشتری پیدا کرد تا جایی که از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رژیم‌های بین‌المللی در حوزۀ مالی و بانکی یاد می‌شود. پرسش اساسی که در این زمینه مطرح می‌شود، جایگاه گروه ویژه اقدام مالی در نظام اقتصاد جهانی و سیاست بین‌الملل و همچنین الگوی رفتاری آن در قبال ایران است. در پاسخ به این پرسش، این فرضیه طرح گردیده که گروه ویژه اقدام مالی بخشی از رژیم بانکی و مالی بین‌المللی است که با ارجاع به کنوانسیون‌های بین‌المللی و قطعنامه‌های سازمان ملل، ضمن کسب مشروعیت؛ حوزۀ اقتدار، اختیارات و اثرگذاری فراحاکمیتی خود را در عرصه‌های اقتصاد جهانی و سیاست بین‌الملل گسترش داده است. برای پرداختن به این مسئله، ابتدا به اسناد مهم بین‌المللی در زمینۀ مبارزه با پول‌شویی که زمینه‌ساز تشکیل گروه ویژه اقدام مالی بوده‌اند، اشاره شده است. در ادامه بررسی روندپژوهانه‌ای از تحول تاریخی گروه ویژه انجام شده تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به جایگاه گروه ویژه اقدام مالی در اقتصاد جهانی و سیاست بین‌الملل پرداخته شود. درنهایت نیز تحلیل جامعی از الگوی رفتاری گروه ویژه اقدام مالی در مواجهه با ایران در طول دو دهۀ اخیر به‌عنوان مطالعۀ موردی ارائه شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  15 - تأثیر عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای بر وزن ژئوپلیتیک آن در منطقه آسیای مرکزی
  حمید حکیم محبوبه ایران نیا
  سازمان همکاری شانگهای سازمانی توانمند با پتانسیل‎های فراوان است که داشتن ویژگی‌هایی همچون وسعت و جمعیت قابل‌توجه، عضویت دائم دو عضو آن (چین و روسیه) در شورای امنیت سازمان ملل و داشتن قابلیت‎ها و توانمندی‌های فراوان، نشان‌هندة ظرفیت‎های بالقوه آن بوده است. با توجه به عضو چکیده کامل

  سازمان همکاری شانگهای سازمانی توانمند با پتانسیل‎های فراوان است که داشتن ویژگی‌هایی همچون وسعت و جمعیت قابل‌توجه، عضویت دائم دو عضو آن (چین و روسیه) در شورای امنیت سازمان ملل و داشتن قابلیت‎ها و توانمندی‌های فراوان، نشان‌هندة ظرفیت‎های بالقوه آن بوده است. با توجه به عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در‌ این سازمان، به‌طور قطع این مهم، پیامدها و آثار قابل توجهی را به همراه خواهد داشت و بر همین اساس بررسی ابعاد عضویت دائم ایران در این سازمان در قالب تبیین فرصت‎ها و چالش‎های عضویت دائم، ضرورت دارد و یافته‌های آن می‌تواند سیاست‌گذاری در ارتباط با مسئله مذکور را در سیاست خارجی ایران تسهیل نماید. پرسش اصلی پژوهش عبارت است از اینکه «عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای چه تأثیری بر وزن ژئوپلیتیک ایران دارد؟» با این فرض که عضویت دائم ایران در این سازمان می‎تواند وزن ژئوپلیتیک ایران را در منطقه افزایش دهد و منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای ایران به همراه داشته باشد. بر این اساس پس از تأمل در دلایل شکل‌گیری و تداوم این سازمان، به بررسی و واکاوی عضویت دائم ایران در این سازمان و پیامدها و آثار این عضویت پرداخته و تأثیر این مهم بر وزن ژئوپلیتیک ایران در منطقه ارزیابی شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  16 - فرصت‌ها و تهدید‌های حقوقی- سیاسی، دفاعی و امنیتی عضویت ایران در سازمان‌ منع سلاح‌های شیمیایی
  عفیفه عابدی
  با توجه به گسترش فناوری‌های سلاح‌های کشتارجمعی و عدم عضویت دشمن منطقه‌ای ایران یعنی اسرائیل در سازمان و به‌رغم شاخص‌های ذکرشده برای موفقیت کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی(CWC) و سازمان بین‌المللی منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW)، همواره این نگرانی درباره عضویت ایران در OPCW چکیده کامل

  با توجه به گسترش فناوری‌های سلاح‌های کشتارجمعی و عدم عضویت دشمن منطقه‌ای ایران یعنی اسرائیل در سازمان و به‌رغم شاخص‌های ذکرشده برای موفقیت کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی(CWC) و سازمان بین‌المللی منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW)، همواره این نگرانی درباره عضویت ایران در OPCW مطرح است که ایران با عضویت در سازمان منع سلاح‌های شیمیایی نه‌تنها بازدارندگی تسلیحاتی خود را از دست دهد، بلکه با ارائه اطلاعات و آمار محرمانه به این سازمان در معرض تهدید اطلاعاتی قرار گیرد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این بوده است که ایران با عضویت در کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی (CWC) و سازمان بین‌المللی منع سلاح‌های شیمیایی از چه فرصت‌های حقوقی- سیاسی، دفاعی و امنیتی برخوردار و در عین حال با چه تهدیدهایی مواجه خواهد بود. هدف این تحقیق تبیین دقیق این فرصت‌ها و تهدیدها برای بهره‌مندی بیشتر از آن‌ها برای تأمین منافع ایران است. یافته‌های پژوهش نشان داده است که تهدیدهای ضمنی عضویت در کنوانسیون و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی، بدون عضویت نیز برقرار است، اما فرصت‌های مستقیم و ضمنی عضویت ایران در این کنوانسیون و سازمان غیرقابل چشم‌پوشی است. پرونده مقاله