تحليل الگوی رشد فضايي – زماني شهر مراغه با استفاده از روش های متريک فضايي
محورهای موضوعی :علی شماعی 1 , حسن آهار 2 , اسحاق جلالیان 3
1 - عضو هیات علمی دانشگاه
2 - دانشگاه خوارزمی
3 - پیام نور
کلید واژه: الگوی رشد فضایی شهر, متریک های فضایی, رشد فضایی – زمانی شهر, شهر مراغه,
چکیده مقاله :
متریک های فضایی الگوی شناسایی و سنجش رشد فضایی- زمانی شهری است. معیارهای سنجش الگوی فضایی در این پژوهش وسعت لکه های شهری، محیط لکه ها یا قطعات، مجاورت و نزدیکی آنها، فاصله لکه ها با بزرگترین لکه یا لکه اصلی شهری، تعداد لکه ها و قطعات، فضاهای خالی موجود در داخل لکه ها و اندازه قطعه اصلی شهر است. این پژوهش به بررسی و تحلیل چگونگی رشد شهر مراغه با روش های توصیفی–تحلیلی و با استفاده ازتصاویر ماهواره ای و نرم افزارهای ENVI، ArcGIS و افزونه Patch Analyst انجام گرفته است. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد شاخص پیچیدگی قطعات نسبت به دوره های قبل بیشتر شده است، بطوریکه شاخص AMWS از 1.56 به 1.84 و شاخص AWMPFD از 1.25 یه 1.35 رسیده است. شاخص مرکزیت نیز در سال 1365 عدد به دست آمده 2.14 بوده و در سال 1395 به 1.12 کاهش یافته است و با به وجود آمدن قطعات جدید در اطراف شهر موجب کاهش مرکزیت شده است. از نظر شاخص فشردگی هم میزان آن کاهش یافته و تعداد قطعات ساخته شده شهری افزایش و پیچیدگی افزایش یافته است. از نظر تراکم شهری هم میزان تراکم در سال 1365، 333.9 نفر در هکتار بوده که در دوره آخر به 55.8 کاهش یافته است. نتایج گویای آن است که شکل رشد شهری بصورت افقی ناموزون با تخریب زمین های حاصلخیز کشاورزی و جایگزین کردن آنها با محله های پراکنده شهری روبرو گردیده است.
physical development of the city as the spatial pattern of activity in a particular period of time is defined and it is divided into two main groups, means Urban sprawl (Sprawl), and the compact city model (Compact city). In recent decades, cities have grown organically and urban areas in a short time have been several times its original size and city development has been the forms of the individual components, without planning, uncoordinated that urban sprawl pattern is the main feature. This is necessary that attention to physical development of the city in order to sustainable Development. The case study is Maragheh city. Analytical method in this study is comparative. In this study is used of the methods of spatial metrics in order to analysis of urban sprawl in Maragheh city. The results show urban sprawl. Urban growth has been slowly in the past. Starting with rapid urbanization from 1355 to 1365 the city began a rapid growth and area of the city has increased several times and urban sprawl has occurred in this decade and it is continued until 1394.