شناسایی سامانه های گردشی وردسپهر در ارتباط با بارش های مخاطره آمیز حوضه آبریز کرخه
محورهای موضوعی :فردین قدمی 1 , زهرا حجازي زاده 2 , بهلول علیجانی 3
1 - دانشگاه خوارزمی
2 - دانشگاه خوارزمي
3 - دانشگاه خوارزمی
کلید واژه: کرخه بارش سنگین الگوهای گردشی تحلیل مولفه های اصلی با آرایه T چرخش پرماکس,
چکیده مقاله :
بارش یکی از متغیرهای محیطی بسیار مهمی است که تغییرات مکانی و زمانی زیادی از خود نشان می‌دهد و این پدیده تحت تاثیر سیستم‌های گردش جوی سطح بالا قرار دارد. از این رو شناسایی الگوهای جوی غالب در ارتباط با بارش‌های سنگین جهت مدیریت و کاهش ریسک سیلاب امری ضروری می‌باشد. در این پژوهش جهت شناسایی الگوهای بارش سنگین در حوضه آبریز کرخه طی دوره آماری 45 ساله( 1967 تا 2012 )، با اعمال صدک 95 درصد بر روی داده‌های روزانه 33 ایستگاه سینوپتیکی و بارانسنجی از طریق رویکرد محیطی به گردشی تعداد 310 روز بارش سنگین شناسایی گردید. سپس جهت تبیین رفتار الگوهای به وجود آورنده این بارش‌ها با اعمال تحلیل مولفه‌های اصلی از نوع آرایه Tو از طریق چرخش به روش پروماکس بر روی داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل جو بالا مستخرج از مرکز ملي پيش بيني‌هاي محيطي/ مرکز ملي پژوهش‌هاي جوي(NCEP/NCAR) تعداد4 تیپ آب و هوایی شناسایی شد. نتایجی که از این پژوهش حاصل گردید نشان داد که بیشتر بارش‌های سنگین حوضه آبریز کرخه متاثر از قرارگیری الگوهای ناوه‌ای عمیق به همراه سردچال‌های بریده بر روی منطقه و همچنین متاثر از بندال‌هایی از نوع دوقطبی، امگا و رکس می باشد و منطقه مورد مطالعه در قسمت شرقی ناوه‌هایی که توسط این الگوها شکل گرفته اند قرار دارد.
Rain is one of the most important environmental variables that shows a lot of time and space changes And this phenomenon is affected by high-level circulation systems. Therefore, identification of dominant atmospheric patterns in relation to heavy rainfall is necessary to manage and reduce the risk of flood. in this research To identify heavy rainfall patterns In the Karkheh basin During the statistical period of 45 years(1967 to 2012) By applying 95 percent percentile On daily data 33 synoptic and Rain Sensing Through the approach environmental to Circulation Number of 310 days of heavy rainfall were detected then To explain the behavior of the patterns generating these rainfall By applying principal component analysis Of type T array And through promax rotation on Geopotential elevation dataof Exchanged from the National Center for Environmental Forecasting National Center of atmosphericResearch(NCEP/NCAR) Number 4 Weather brigade is identified. The results of this study were obtained showsWhich is the most heavy rainfallof Karkheh basin Affected by Deep Trough patterns Along with cut of low On the area and also Affected by have been from blockings of type Bipolar, omega, and Rex and And the study area in the eastern part of the Troughs that Formed by these patterns, is located.