شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر شکوفایی شهری با رویکرد آیندهنگاری(مطالعه موردی: شهر تهران)
الموضوعات : شهرسازی اسلامیزینب علاماتی 1 , علیرضا کلدی 2 , مهرداد نوابخش 3
1 - دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه جامعه‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه جامعه‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: توسعه شهری, آینده نگاری, تهران, MicMac, عدم قطعیت,
ملخص المقالة :
چالش‌های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصتها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آیندهنگاری در برنامهریزی شهری و بهره‌گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب در شهرها شده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه و شکوفایی شهری با رویکرد آیندهنگاری است. این پژوهش از نظر روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است و عوامل کلیدی مؤثر بر شکوفایی شهر تهران را با رویکرد آیندهنگاری مورد‌مطالعه قرار می‌دهد. جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه کارشناسان و نخبگان حوزه مدیریت شهری و برنامهریزی شهری تشکیل و حجم نمونه بر اساس مدل کوکران تعداد سی نفر تخمین زده شده است. در این پژوهش پس از مصاحبه با صاحب نظران، به منظور کدگذاری و ارزیابی داده‌ها از مدل آزمون میانگین در نرم افزار spss و به‌منظور تحلیل سناریوهای موجود از نرم افزار MicMac استفاده گردید. براساس یافته‌های پژوهش، وضعیت اقتصادی و مدیریت شهری، مهم‌ترین عوامل پیشران مؤثر بر توسعه و شکوفایی شهر تهران است و در نهایت دو عامل وضعیت اقتصادی و مدیریت شهری به‌عنوان دو محور اصلی جهت ارائه سناریوها تعیین شدند. بنابراین چهار سناریو برای آینده توسعه کلانشهر تهران، قابل توصیف است که عبارتند از بهبود وضعیت اقتصادی و مدیریت یکپارچه شهری (تهران پایدار)، بهبود وضعیت اقتصادی و مدیریت چندگانه شهری (تهران توانمند)، رکود اقتصادی و مدیریت چندگانه شهری (تهران آسیب‌پذیر) و رکود اقتصادی و مدیریت یکپارچه شهری (تهران ناپایدار) که سناريوی اول مطلوب است و سایر سناریوها به سوی وضعيت مناسبی پيش می‌رود که مطابق با آن راهبردها در ابعاد محیطی، اقتصادی، کالبدی-فناوری، اجتماعی و اداری سیاسی ارائه شده‌اند.