تحولات دیجیتال و دورنماهایی از آموزش عالی آینده در افق 1410
الموضوعات : عمومى
احمد کیخا
1
,
مسعود شفیعی
2
,
رضا مهدی
3
1 - دانشجوی دکتری آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تهران
2 - استاد دانشکده مهندسی برق، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
3 - پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و عضو هیأت مدیره جمعیت ایرانی پیشبرد ارتباط صنعت و دانشگاه
الکلمات المفتاحية: آینده آموزش عالی, چشم انداز آموزش عالی, آینده‌پژوهی آموزش عالی, توسعه سناریو,
ملخص المقالة :
تغییرات گسترده محیطی همه نظام‌های سیاسی،اقتصادی،اجتماعی،فناوری وزیست‌محیطی رادربرگرفته است.دراین میان،نظام علم و فناوری به طور عام و نظام آموزش عالی ودانشگاه نیز به طور خاص درمعرض تغییرات اساسی قرار گرفته‌اند.براساس شواهد موجود میتوان گفت که در آینده نیز سطح و عمق تحولات آموزش عالی و دانشگاه بیشتر خواهد شد.از این‌رو،آینده‌پژوهی آموزش عالی ودانشگاه و پیش‌بینی سناریوهای فرارووتمهیدلوازم وراهکارهای مواجهه با آینده،یکی از وظایف مهم سیاست‌گذاران،رهبران وصاحب‌نظران آموزش عالی است.در میان انواع عوامل و پیشران‌ها،تحولات دیجیتال به طور مشخص نقش دانشگاه‌هارابرای شکل‌دهی نظام آموزش عالی بازتر،تغییر داده است.در این نگاه،آموزش برای همه افرادی که می‌توانندازآن بهره‌مند شوند،قابل دسترس می‌شود.این مقاله بر مبنای تحقیق لوبکه و همکاران (2020) به دنبال تحلیل دقیق‌تر تحولات پیش‌روی آموزش عالی تاپایان دهه حاضراست.در این مقاله،پنج پیش‌فرض شامل دیدگاه نوآوری تجربه نشده، دیدگاه انتقال و نوسازی از طریق دیجیتالی‌شدن، دیدگاه واقع‌گرایی، منظر یادگیرنده و دیدگاه تنوع در آموزش عالی، مبنایی برای جستجوی مفاهیم آموزش عالی آینده، تعیین شده است. سناریوهای آینده مبیّن ضرورت حرکت دانشگاه‌ها به سمت دیجیتالی‌شدن و پیروی از الگوی دانشگاه هوشمند است. با توجه به تغییرات بازار کار، بازتعریف و سازماندهی مجدد نظام آموزش عالی بر مبنای این تغییرات ضروری خواهد بود. دیجیتالی‌شدن باید در لایه‌های مختلف دانشگاه مستقر شود و به‌شکل نظام‌مند و در قالب یک جامعه دیجیتال بسط یابد. مسیرهای شغلی دانش‌آموختگان متغیر خواهد شد و نمی‌توان و نباید مسیر شغلی یکسان و از پیش‌تعریف شده‌ای را برای دانش‌آموختگان در نظر گرفت.