تحلیل محتوای سیاست‌های توسعه اینترنت ثابت در ایران: بررسی اهداف، ابزارها و الگوهای مداخله
الموضوعات :محمدجواد آذری جهرمی 1 , مهرداد آقا محمد علی کرمانی 2 , سید سروش قاضی نوری 3
1 - گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران
2 - دانشکده مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3 -
الکلمات المفتاحية: اینترنت پهن‌باند ثابت, سیاستگذاری عمومی, تنظیم مقررات ارتباطات, تحلیل محتوای مصوبات, سبک مداخله دولت.,
ملخص المقالة :
در این پژوهش، سیاست‌های تنظیم‌گری مرتبط با توسعه اینترنت ثابت در ایران طی سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۳ (دولت‌های دهم تا سیزدهم) به روش تحلیل محتوای کمی و مضمون بررسی شده است. پس از گردآوری تمامی مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در این بازه، تعداد ۱۶۵ مصوبه مرتبط با اینترنت ثابت شناسایی شد. در ادامه، هر مصوبه از منظر اهداف سیاستی، ابزارهای سیاستی و الگوی مداخله تنظیم‌گرانه مورد کدگذاری قرار گرفت. نتایج نشان داد که سهم مصوبات اینترنت ثابت از کل مصوبات طی دوره چهار دولت روندی صعودی داشته و از ۱۵٪ در دولت دهم به حدود ۴۰٪ در دولت سیزدهم رسیده است. اهداف مصوبات عمدتاً شامل گسترش پوشش، کاهش تعرفه، تقویت رقابت و حمایت از سرمایه‌گذاری زیرساختی بوده‌اند. همچنین استفاده از ابزارهای تنظیم‌گرایانه (الزام‌آور) در دولت‌های دهم و یازدهم غلبه داشت، اما در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم، ابزارهای اقتصادی (مشوق‌های مالی و تعرفه‌ای) سهم بیشتری یافته‌اند. الگوی کلی مداخله نیز از کنترل مستقیم دولت به سمت تنظیم‌گری تسهیل‌گر و بازارمحور همراه با مشوق‌ها تغییر یافته است. این تحول نشان‌دهنده بلوغ تدریجی رگولاتوری و گذار از رویکردهای آمرانه به سیاستگذاری پاسخگو در بخش اینترنت ثابت است.