فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ضرورت و امکان نظارت قضایی بر عملکرد شورای امنیت در نظام حقوقی ملل متحد
حسین شریفی طرازکوهی ساسان مدرس سبزواریمسئله نظارت قضایی بر شورای امنیت، دارای دو وجه مختلف، ولی مرتبط است. در وهله نخست باید «ضرورت» این نظارت مورد مطالعه قرار گیرد. در مقاله حاضر ضمن مفروض دانستن اینکه شورای امنیت باید به اصول حقوق بین‌الملل، مقاصد ملل متحد، حقوق حاکمیتی دولت‌ها، تضمین‌های بنیادین حقوق بشر چکیده کاملمسئله نظارت قضایی بر شورای امنیت، دارای دو وجه مختلف، ولی مرتبط است. در وهله نخست باید «ضرورت» این نظارت مورد مطالعه قرار گیرد. در مقاله حاضر ضمن مفروض دانستن اینکه شورای امنیت باید به اصول حقوق بین‌الملل، مقاصد ملل متحد، حقوق حاکمیتی دولت‌ها، تضمین‌های بنیادین حقوق بشر و ساختار اساسی تقسیم اختیارات میان ارکان سازمان ملل متحد مقید باشد، با مطالعه رویه شورا نشان داده شده که این نهاد به‌صورت مداوم تمایل به تخطی از این قیدهای حقوقی دارد. خروج شورا از حدود اختیارات، می‌تواند اعتبار و مرکزیت کل نظام ملل متحد را مخدوش کند. همچنین نشان داده شده که مقتضیات «حکومت قانون» می‌تواند «ضرورت» نظارت قضایی را اثبات کند. وجه دیگر مسئله، به «امکان» اعمال نظارت قضایی در وضعیت فعلی حقوق بین‌الملل مربوط است. مقاله حاضر نشان داده که در سکوت منشور و اساسنامه، با تفسیر غایت‌گرا از این اسناد می‌توان بر امکان نظارت قضایی صحه گذاشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مداخله براساس دعوت در ناآرامی‌های داخلی از منظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر قضیۀ بحرین
فریده شایگانمداخله براساس دعوت، همواره با اغراض سیاسی در راستای تأمین منافع دولت مداخله‌گر همراه بوده است. جامعه بین‌المللی نه‌تنها در دورۀ جنگ سرد، بلکه پس از خاتمۀ آن نیز بارها شاهد این‌گونه مداخله‌ها بوده است. هرچند حقوق بین‌الملل در مورد این نوع مداخله قواعد خاص و صریحی ندارد، چکیده کاملمداخله براساس دعوت، همواره با اغراض سیاسی در راستای تأمین منافع دولت مداخله‌گر همراه بوده است. جامعه بین‌المللی نه‌تنها در دورۀ جنگ سرد، بلکه پس از خاتمۀ آن نیز بارها شاهد این‌گونه مداخله‌ها بوده است. هرچند حقوق بین‌الملل در مورد این نوع مداخله قواعد خاص و صریحی ندارد، اما می‌توان معیارهایی را برای ارزیابی مشروعیت آنها در این حقوق یافت. مداخلۀ عربستان سعودی و امارات متحده عربی در بحرین با سکوت شورای امنیت و برخورد منفعلانۀ آن مواجه شد. این مقاله ضمن بررسی معیارهای ارزیابی مشروعیت مداخله براساس دعوت، به بررسی قانونی بودن مداخله در بحرین، هم براساس آن معیارها و هم براساس دکترین مسئولیت حمایت می‌پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - چالش‌های سازمان ملل متحد در دموکراسی‌سازی جوامع قومی ـ مذهبی (موارد مطالعه پس از جنگ سرد در افريقا)
قدرت احمدیان ندا حیدریدر دوره پس از جنگ سرد منازعات قومی ـ مذهبی در افریقا با شدت و عمق بیشتری از سر گرفته شد. ازآنجاکه دولت‌های داخلی ناتوان از کنترل این منازعات بودند و منازعات تهدیدی برای امنیت بین‌الملل بود، جامعه بین‌المللی برای مدیریت این منازعات وارد عمل شد. به‌این‌ترتیب که سازمان ملل چکیده کاملدر دوره پس از جنگ سرد منازعات قومی ـ مذهبی در افریقا با شدت و عمق بیشتری از سر گرفته شد. ازآنجاکه دولت‌های داخلی ناتوان از کنترل این منازعات بودند و منازعات تهدیدی برای امنیت بین‌الملل بود، جامعه بین‌المللی برای مدیریت این منازعات وارد عمل شد. به‌این‌ترتیب که سازمان ملل متحد در قالب نسل دوم عملیات‌های حفظ صلح به دموکراسی‌سازی در کشورهای افریقا پرداخت. اما با وجود این تلاش‌ها، منازعات نه‌تنها حل نشد بلکه افزایش و استمرار یافت. ناکارامدی این الگوی سازمان ملل برای مدیریت منازعات، به‌عنوان یک مسئله مهم مطرح می‌شود. هدف این مقاله، بررسی و علت‌یابی مسئله شکست الگوی مدیریتی سازمان ملل، یعنی دموکراسی‌سازی برای حل منازعات قومی ـ مذهبی در افریقای پس از جنگ سرد است. ازاین‌رو در موضوع مورد بحث با بهره‌گیری از نظریه نهادگرایی در مقوله گذار به دموکراسی، دلایل شکست اقدام سازمان ملل در زمینة دموکراسی‌سازی و ناکامی زمامداری دموکراتیک و استمرار منازعات، در افریقا مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - جایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
حسین کریمیفردجایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی براساس نظام معنایی ـ هویتی کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف نسبت به ماهیت و کارکرد سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی متفاوت است. از سال 1357 تاکنون به تجربه ثابت شده است که در دوره‌هایی که ایران با سا چکیده کاملجایگاه سازمان‌های بین‌المللی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی براساس نظام معنایی ـ هویتی کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف نسبت به ماهیت و کارکرد سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی متفاوت است. از سال 1357 تاکنون به تجربه ثابت شده است که در دوره‌هایی که ایران با سازمان‌های بین‌المللی تعامل مثبت داشته، امنیت و منفعت ملی ایران بهتر تأمین شده و همکاری با سازمان‌ها در عرصه‌های مختلف فرصت‌هایی را برای دیپلماسی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مهیا کرده است. از سوی دیگر دیدگاه تقابلی نسبت به سازمان‌های بین‌المللی با ایجاد چالش‌ها و مشکلاتی در حوزه‌های مختلف برای کشور، وجهه دولت در جهان را خدشه‌دار می‌کند. در این مقاله تلاش می‌شود جایگاه سازمان‌های بین‌الملل در سیاست خارجی ایران از سال 1357 تا 1392 مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - چالش در سیاست‌های دفاعی ـ امنیتی اتحادیه اروپایی و امریکا
سعید خالوزادهسیاست دفاعی و امنیتی اروپایی یکی از چالش‌های پیمان ناتو و رهبری امریکا است. اروپا پس از جنگ سرد سعی کرد وابستگی به آمریکا و سازمان ناتو را کاهش دهد و از نفوذ امریکا در ترتیبات امنیتی قاره کهن جلوگیری کند. در ساختار بین‌المللی بعد از جنگ سرد، اروپایی‌ها خواهان نظامی چندق چکیده کاملسیاست دفاعی و امنیتی اروپایی یکی از چالش‌های پیمان ناتو و رهبری امریکا است. اروپا پس از جنگ سرد سعی کرد وابستگی به آمریکا و سازمان ناتو را کاهش دهد و از نفوذ امریکا در ترتیبات امنیتی قاره کهن جلوگیری کند. در ساختار بین‌المللی بعد از جنگ سرد، اروپایی‌ها خواهان نظامی چندقطبی و تلاش برای تکثیر قدرت و تقویت نقش متوازن کشورهای مؤثر در نظام بین‌الملل هستند و از نقش هژمون لیبرال از سوی امریکا حمایت می‌کنند. امریکا معتقد به نظام تک‌قطبی مبتنی‌بر یکجانبه‌گرایی به‌منظور استقرار نظم هژمونیک است. پرسش اصلی مقاله این است که نقاط مشترک و چالش‌های موجود در سیاست‌های امریکا و اتحادیه اروپا درخصوص ساختار امنیتی دفاعی اروپا و موضوعات منطقه‌ای چیست و هر کدام چه رویکردی را مد نظر دارند؟ این مقاله ضمن پرداختن به بعد نظری بحث ، چالش‌های اتحادیه اروپا و امریکا در زمینه سیاست‌های دفاعی ـ امنیتی را از منظر هژمونی لیبرال و موازنه‌گرا و رد هژمونی یکجانبه‌گرای امریکا مورد بررسی قرار می‌دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تأثیر رقابت و همکاری اعضای اصلی سازمان شانگهای در اهداف و عملکرد آن؛ 2001-2013
رضا سیمبر مهدی هدایتی شهیدانیدر منطقۀ آسیای مرکزی ایجاد و گسترش موضوع خلاء قدرت در فضای پس از جنگ سرد، موجب حساسیت و توجه بازیگران منطقه به ایجاد ساختار همگرایانه شد. تشکیل سازمان همکاری‌های شانگهای نشان‌دهندۀ این حساسیت و عزم اعضای مؤسس آن نسبت به مسائل بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی است. حضور روسی چکیده کاملدر منطقۀ آسیای مرکزی ایجاد و گسترش موضوع خلاء قدرت در فضای پس از جنگ سرد، موجب حساسیت و توجه بازیگران منطقه به ایجاد ساختار همگرایانه شد. تشکیل سازمان همکاری‌های شانگهای نشان‌دهندۀ این حساسیت و عزم اعضای مؤسس آن نسبت به مسائل بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی است. حضور روسیه و چین به‌مثابۀ دو قدرت هسته‌ای و اقتصادی، در کنار خُرده بازیگرانی که با مسائل متعدد اجتناب ناپذیر مواجه بودند، موجب شد تا ماهیت این ساختار منطقه‌ای در عین وجودِ چارچوب همکاری‌جویانه، نشانه‌هایی از رقابت و تعارض را نیز در چگونگی مواجه با بحران‌های امنیتی در خود داشته باشد. در این مقاله برای تبیین ماهیت نظام ارتباطی حاکم بر روابط اعضای سازمان شانگهای از رهیافت مجموعه‌های امنیتی منطقه‌ای استفاده شده است. تلاش خواهد شد تا فرضیه مقاله؛ «گردهم‌آمدن رویکرد‌های متفاوت در شانگهای منجر به گسترش روابط همکاری‌جویانه، و در عین حال رقابتی و منفعت‌گرا میان اعضای آن شده است»، به‌وسیلۀ متغیرهایی همچون مسائل تاریخی، شاخصه‌های ژئوپلیتیکی و ابزارهای اقتصادی مورد آزمایش قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقد کتاب: سازمان‌های بین‌المللی و حکمرانی جهانی
نسرین مصفاباید اذعان داشت که کمتر کسی از مدرسان و پژوهشگران موضوعات مربوط به سازمان‌های بین‌المللی پیدا می‌شود که با نام توماس وایس و تألیفات متعدد وی در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه سازمان ملل متحد آشنا نباشند؛ چه‌بسا وی مثال نقض «کم گوی و گزیده گوی» به‌حساب آید. «سازمان‌های بین‌المل چکیده کاملباید اذعان داشت که کمتر کسی از مدرسان و پژوهشگران موضوعات مربوط به سازمان‌های بین‌المللی پیدا می‌شود که با نام توماس وایس و تألیفات متعدد وی در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه سازمان ملل متحد آشنا نباشند؛ چه‌بسا وی مثال نقض «کم گوی و گزیده گوی» به‌حساب آید. «سازمان‌های بین‌المللی و حکمرانی جهانی» کتابی است که وی و همکارش روردن ویلکینسون، دبیری و ویراستاری آن را برعهده داشته و از آن می‌توان به‌عنوان یکی از مفصل‌ترین کتاب‌های حال حاضر حوزه مطالعاتی سازمان‌های بین‌المللی نام برد که هم موضوعات و روندهای سنتی را مورد بحث قرار داده و هم به توضیح پدیده‌های جدید می‌پردازد. پرونده مقاله